Page 63 - Design_Xezer_2_2018_Layout 1

Bulqakova xas olan keyfiyyətləri (faciə və müharibəsinin yaratdığı təəssürat “Ağ
qrotesk, qəhrəmanlıq və məzlumluq) bir qvardiya” romanını, sonra isə pyesi ortaya
yerə toplamışdı. çıxartdı. Bu pyesi Bulqakov onu ilk dəfə
Ukrayna dəhşətli od-alov içində idi. yazıçı kimi kəşf edən və onda anadan -
Mülklər yanır, alman cəza dəstələri ilə gəlmə dramaturq qabiliyyəti görən MXAT
toqquşmalar davam edirdi. “Turbinlərin işçilərinin xahişi ilə yazmışdı. MXAT
günləri”ndə dəqiqliklə təsvir edilən getman yanılma dı. Teatra ciddi bir dramaturq
Skoropadskinin qərargahı Kiyevdə idi. Ağ gəlmişdi: masqaraçı, teatr sənətinə sadiq,
çərkəzi çuxa geyinmiş əldəqayırma ipə-sapa yatmayan müdrik Bulqakov. Onu
getmanın ipi alman generallarının əlində teatrda boş yerə “incəsənət cəngavəri”
idi. adlandırmırdılar. Bulqakov, doğrudan da,
Skoropadski hərdən Kiyevdə öz ordusu qorxu bilməyən əsl teatr cəngavəri idi.
üçün parad təşkil edərdi. Getman ağ atın
O, teatra gəldi və ömrünün son gün -
üstündə oturub paradı qəbul edərdi,
lə rinə qədər bu sənət məbədinə bağlı
ətrafında isə alman generalları dayanırdı. oldu. MXAT-a olan sədaqəti barədə Bul -
Zati-aliləri, pan getman cənablarının qakov yazırdı: “Böcək mantara necə ya -
1
serdyukları adlandırılan qvardiya alayları
pışırsa, mən də teatra elə yapışmışam”. 63
ağ atın yanından şəstlə keçirdilər. Dramaturqun yolu ağır olur. O yol
Serdyukluğa, əsasən, şulyavskili və 2018
solomenski li oğlanları cəlb edirdilər. Onlar dəfnə budaqları ilə bəzənmir. Bulqakov o
2
yolu böyük bir cəsarətlə keçdi.
şübhəli keçmişi olan dələduz yığını idi,
Mən Bulqakovun pyeslərini təhlil etmək
amma hətta özləri də ürəklərinin
fikrində deyiləm. Onlar mövzuca müxtəlifdir,
dərinliyində öz getmanlarının əsl dəyərini
bilirdilər. Serdyuklar getmanın yanından bu və digər mübahisəli keyfiyyətlərindən
asılı olmayaraq, hamısı çox gözəl və
keçərkən oxuyurdular:
dramaturgiya mirası baxımından çox
Əzizimiz, əzizimiz, zəngindir. Bu pyeslərin yalnız bir hissəsi
Biz kasıbın getmanı! səhnəyə qoyulub – “Turbinlərin günləri”,
Biz lütlərin getmanı – “Ölü canlar”, “Puşkin”, “Zoykanın mənzili”,
Pavlo Skoropadski! “Qırmızı ada”. Bunlardan başqa Bulqakov Bulqakov və teatr
bizlərə, demək olar ki, tamamlanmış daha
Skoropadski zorla gülümsəyir, əsgərləri bir neçə pyes – “Molyer”, “İvan Vasilyeviç”,
salamlayır və özünü elə aparırdı ki, guya “Don Kixot”, pyes şəklinə salınmış “Hərb
bu coşqun ifanı eşitmir. Alman generalları və sülh”, “Minin və Pojarski”, “Böyük
isə mənalı-mənalı gülümsəyirdi lər. Həmin Pyotr”, “Qara dəniz”, “Raşel” (Mopassanın
dövrün reallığının bu gülünc çalarını “Madmazel Fifi” hekayəsi əsasında) Konstantin Paustovski.
Bulqakov bütün kəskinliyi ilə verə bilmişdi. operalarının librettosunu da miras qoyub.
“Turbinlərin günləri” pyesinin bəzi Pyeslərdən əlavə Bulqakovdan tamam -
səhnələrində onlardan məharətlə istifadə lanmış bir neçə nəsr əsəri də qalıb. Onların
etdi. Ukraynada getmançılıq və vətəndaş içərisində Bulqakov istedadını aydın şəkildə
1 Serdyuk – keçmiş Ukraynada piyada kazak polku nəfəri
2 Kiyevdə yaşayış bölgələridir.