Page 615 - design_Topcubashov_Full_Layout 1

İzahlar və şərhlər

9 Ömәr ibn әl-Xәttab (582–644) – ikinci islam xәlifәsi (634–644),
Mәhәmmәd peyğәmbәrin yaxın әsabәlәrindәn biri. Qәtiyyәtli dövlәt
xadimi vә sәrkәrdә kimi tanınmışdı.
10
Mirzә Fәtәli Axundzadә (1812–1878) – yeni Azәrbaycan
әdәbiyyatının vә müsәlman şәrqindә dram sәnәtinin banisi, yazıçı,
ictimai xadim, tәnqidçi, filosof, әlifba islahatçısı. Onun komediyalarının
ilk nәşrinin 50 illiyinin qeyd edilmәsi XX әsr Azәrbaycan mәdәniyyәti
tarixindә klassiklәrin xatirәsinin anılması ilә bağlı keçirilәn ilk mәdәni
tәdbir, ilk qәdirşünaslıq aktı idi.
11 Tağıyev teatrı – ilkin olaraq 1873-cü ildә, daha mükәmmәl
variantda isә 1900-cü ildә xeyriyyәçi H.Z.Tağıyevin vәsaiti hesabına
tikilmiş ilk ixtisaslaşdırılmış teatr binası. Azәrbaycanlı dramaturqların
bir sıra әsәrlәri, elәcә dә Şәrqdә ilk opera – “Leyli vә Mәcnun” bu
binada tamaşaya qoyulmuşdu.
Molyer Jan Batist Poklen (Jean Baptiste Poquelin, 1622–1673)
12
– böyük fransız komedioqrafı, Fransa vә Qәrbi Avropa әdәbiyyatında
klassik komediya janrının banisi.
13 Molla Pәnah Vaqif (1717–1797) – XVIII әsr Azәrbaycan şairi vә
dövlәt xadimi, Qarabağ xanlığının vәziri. Aydın vә anlaşıqlı ana
dilindә, sadә üslubda xalq şeiri әnәnәlәrinә әsaslanan yeni tipli realist 615
poeziyanın yaradıcısı vә görkәmli nümayәndәsi.
14 Qasım bәy Zakir (1784–1857) – XIX әsr Azәrbaycan şairi.
Poeziyada Vaqif әnәnәlәrini davam etdirmişdi. Lirik vә aşiqanә
әsәrlәrin, mәnzum şeirlәrin, ictimai xarakterli satirik әsәrlәrin
müәllifidir.
Molla Vәli Vidadi (1709–1809) – XVIII әsr Azәrbaycan şairi.
15
Yaradıcılığında qoşma janrı vә şifahi xalq әdәbiyyatı әnәnәlәri mühüm
yer tuturdu. Vaqifin yaxın dostu vә müasiri idi.
16 Berje Adolf Petroviç (1828–1886) – Qafqaz canişinliyindә çalışmış
rus bürokratı vә şәrqşünas alim, qafqazşünas, arxeoloq vә arxeoqraf.
1864–1886-cı illәrdә Qafqaz Arxeoqrafiya Komissiyasına rәhbәrlik
etmiş, bu komissiyanın hazırladığı çoxcildli “Aktlar”ın redaktoru vә
naşiri olmuşdur.
17
Mirzә Yusif Qarabaği (1798–1864) – ermәni mәnşәli tarixçi.
Hәqiqi soyadı Nersesov idi. Qarabağa Azәrbaycanın cәnubundan –
Әhәr mahalından köçmüşdü. Qarabağ tarixinә dair daha çox ermәni
millәtçiliyi mövqeyindәn yazılmış “Tarixi-Safi” әsәrinin müәllifidir.
1857-ci ildә Temirxan-Şurada (Buynaksk) 30 il әrzindә Azәrbaycan
әdәbiyyatından topladığı poetik nümunәlәrdәn ibarәt “Mәcmueyi-