Page 301 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 301
? 301
Quşların niyә lәlәyi olur?
T әkamül haqqında elmi nәzәriyyә tadan çıxandan sonra körpәlәrә azacıq
bunu belә izah edir: çox qәdim verilәn qırmızı istiotla әlaqәdardır.
zamanlarda quşlar reptiliyalar,
yәni sürünәnlәr ailәsinә aid idilәr. Lakin Quşlar hәr il öz lәlәklәrini dәyişirlәr.
tәkamül prosesindә onlar bu xәtdәn Bu zaman onların әksәriyyәti lәlәyinin
yayınaraq uzaqlaşdılar vә dәrilәrini örtәn müәyyәn hissәsini tökür, әvәzinә tez bir
pullar lәlәklәrә çevrildi. Mәsәlә bundadır zamanda yenilәri çıxır.
ki, lәlәklәr dә başqa heyvanların dırnaqla-
rını, buynuzlarını, quyruqlarını, pullarını İki cür lәlәk var. Bәdәnin quruluşunu
yaradan maddәdәndir. formalaşdıran lәlәklәrә “kontur lәlәklәri”,
Lәlәk, ucuna doğru naziklәşәn mildәn onların altındakı yumşaq lәlәklәrә “tük”
ibarәtdir. Yuxarı, daha nazik hissәsinә ox deyirlәr. Quş yumurtadan çıxanda onun
deyirlәr, aşağı hissәsi isә gövdә adlanır. bütün bәdәni tüklә örtülmüş olur. Tezliklә,
Gövdәnin içi boşdur vә buna görә böyümә onların yerini daimi lәlәklәr tutur. Onlar
zamanı qida maddәlәri lәlәyin ucuna da da tüklәr kimi eyni dәliklәrdәn çıxır.
çatır.
Quş lәlәklәrinin rәngi onları әmәlә Lәlәklәrin quruluşu vә ölçülәri quşun
gәtirәn maddәdәki piqmentlәrdәn asılıdır. hәyat tәrzindәn asılıdır. Mәsәlәn, bayquşun
Bәzi rәnglәr lәlәyin üzәrindәn әks olunan lәlәklәri yumşaqdır. Bu ona imkan verir
işığa görә әmәlә gәlir. Quşların rәngi hәm ki, tam sәssiz uça bilsin. Digәr tәrәfdәn
dә yediklәri qida ilә bağlıdır. Mәsәlәn, çalağanın qısa, bәdәninә möhkәm sıxılan
bәzi sarıköynәklәr sarı әvәzinә parlaq tüklәri havaya az müqavimәt göstәrdiyi
narıncı lәlәklәrә bürünürlәr. Bu, yumur- üçün, quş böyük sürәtlә uçur. Su quşlarının
lәlәklәrinә bәdәndәn ifraz olunan yağlı
maye hopur deyә, tüklәri suda islanıb
ağırlaşmır.
Quşların niyә lәlәyi olur?
T әkamül haqqında elmi nәzәriyyә tadan çıxandan sonra körpәlәrә azacıq
bunu belә izah edir: çox qәdim verilәn qırmızı istiotla әlaqәdardır.
zamanlarda quşlar reptiliyalar,
yәni sürünәnlәr ailәsinә aid idilәr. Lakin Quşlar hәr il öz lәlәklәrini dәyişirlәr.
tәkamül prosesindә onlar bu xәtdәn Bu zaman onların әksәriyyәti lәlәyinin
yayınaraq uzaqlaşdılar vә dәrilәrini örtәn müәyyәn hissәsini tökür, әvәzinә tez bir
pullar lәlәklәrә çevrildi. Mәsәlә bundadır zamanda yenilәri çıxır.
ki, lәlәklәr dә başqa heyvanların dırnaqla-
rını, buynuzlarını, quyruqlarını, pullarını İki cür lәlәk var. Bәdәnin quruluşunu
yaradan maddәdәndir. formalaşdıran lәlәklәrә “kontur lәlәklәri”,
Lәlәk, ucuna doğru naziklәşәn mildәn onların altındakı yumşaq lәlәklәrә “tük”
ibarәtdir. Yuxarı, daha nazik hissәsinә ox deyirlәr. Quş yumurtadan çıxanda onun
deyirlәr, aşağı hissәsi isә gövdә adlanır. bütün bәdәni tüklә örtülmüş olur. Tezliklә,
Gövdәnin içi boşdur vә buna görә böyümә onların yerini daimi lәlәklәr tutur. Onlar
zamanı qida maddәlәri lәlәyin ucuna da da tüklәr kimi eyni dәliklәrdәn çıxır.
çatır.
Quş lәlәklәrinin rәngi onları әmәlә Lәlәklәrin quruluşu vә ölçülәri quşun
gәtirәn maddәdәki piqmentlәrdәn asılıdır. hәyat tәrzindәn asılıdır. Mәsәlәn, bayquşun
Bәzi rәnglәr lәlәyin üzәrindәn әks olunan lәlәklәri yumşaqdır. Bu ona imkan verir
işığa görә әmәlә gәlir. Quşların rәngi hәm ki, tam sәssiz uça bilsin. Digәr tәrәfdәn
dә yediklәri qida ilә bağlıdır. Mәsәlәn, çalağanın qısa, bәdәninә möhkәm sıxılan
bәzi sarıköynәklәr sarı әvәzinә parlaq tüklәri havaya az müqavimәt göstәrdiyi
narıncı lәlәklәrә bürünürlәr. Bu, yumur- üçün, quş böyük sürәtlә uçur. Su quşlarının
lәlәklәrinә bәdәndәn ifraz olunan yağlı
maye hopur deyә, tüklәri suda islanıb
ağırlaşmır.
