Page 304 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 304
Quşlar evlәrinin yolunu necә tapırlar?
Tәbiәtdә әn qәribә vә sirli Başqa bir tәcrübәdә isә dәniz quşlarının
şeylәrdәn biri bәzi canlıların bir növünü sahildәki yuvasından Vene-
yuvalarının yolunu әn uzaq siyaya tәyyarәdә aparıblar. Quşları bu-
yerlәrdәn belә tapa bilmәlәridir vә quşlar raxanda onlar geriyә dönüblәr. Əgәr kәsә
bunu bacaran yeganә heyvan deyil. Arılar, yolla götürsәk, hәmin quşlar qayıtmaq
balıqlar da uzun sәyahәtdәn sonra doğma üçün 1500 kilometr uçmalı olublar.
yerlәrinә dönürlәr.
Quşları evә dönmәyә nәyin vadar et- Köçәri quşların qabiliyyәti isә bu unikal
diyini aydınlaşdırmaq üçün çoxlu tәcrübә bacarığa daha bir gözәl nümunәdir. Elә
keçiriblәr. Belә tәcrübәlәrin birindә yeddi sәrçәlәr var ki, hәr il Cәnubi Afrikadan
sәrçәni evlәrindәn 650 kilometr mәsafәyә İngiltәrәyә dönürlәr. Onlar bu ölkәyә hәr
apararaq uçurublar. Quşların beşi yuvasına yaz qayıtmaqla kifayәtlәnmir, mәhz ötәnilki
qayıdıb. yerlәrindә yuva qurmağa çalışırlar. Bәs
heç bilirsiniz ki, hәmin quşlar qayıtmaları
üçün nә qәdәr yol qәt edirlәr? On min
kilometr!
Amma nisbәtәn bu yaxınlarda bәlli
olub ki, kәpәnәklәrin bәzi növlәri dә
köçәridir. Onlar da evlәrinin yolunu neçә
kilometrlәrlә mәsafәdәn tapırlar.
Tropiklәrdә bәzәn belә sәhnәnin şahidi
olmaq mümkündür – çox böyük kәpәnәk
sürüsü eyni istiqamәtdә uçur. Onlar min
kilometrdәn daha artıq mәsafә qәt edә
bilәr vә növbәti mövsümdә yenә öz
vәtәnlәrinә dönә bilәrlәr.
Canlıların bunu necә etdiklәrini, evlәrinә
necә döndüklәrini aydınlaşdırmaq üçün
çox baş çatlatmışıq, amma yenә bir nәticә
hasil edә bilmәmişik. Bir çox quşların
köçәrkәn nәdәn su hövzәlәrinin üzәrindәn
uçub keçmәsinә görә biz deyә bilmәrik ki,
heyvanlar evlәrinin yolunu yerdәki hansısa
әlamәtlәrә görә tapırlar. Buna sadәcә, “in-
stinkt” desәk dә, çәtin ki, cavabımızdan
razı qalaq. Şübhә yoxdur ki, quşların
mövsümi köçmәsinin sәbәbi bala çıxarmaq
vә qida tapmaq üçün daha әlverişli yerlәr
axtarmaqdır. Amma bunu necә etdiklәri,
insan üçün hәlә dә bir sirr olaraq qalır!
Tәbiәtdә әn qәribә vә sirli Başqa bir tәcrübәdә isә dәniz quşlarının
şeylәrdәn biri bәzi canlıların bir növünü sahildәki yuvasından Vene-
yuvalarının yolunu әn uzaq siyaya tәyyarәdә aparıblar. Quşları bu-
yerlәrdәn belә tapa bilmәlәridir vә quşlar raxanda onlar geriyә dönüblәr. Əgәr kәsә
bunu bacaran yeganә heyvan deyil. Arılar, yolla götürsәk, hәmin quşlar qayıtmaq
balıqlar da uzun sәyahәtdәn sonra doğma üçün 1500 kilometr uçmalı olublar.
yerlәrinә dönürlәr.
Quşları evә dönmәyә nәyin vadar et- Köçәri quşların qabiliyyәti isә bu unikal
diyini aydınlaşdırmaq üçün çoxlu tәcrübә bacarığa daha bir gözәl nümunәdir. Elә
keçiriblәr. Belә tәcrübәlәrin birindә yeddi sәrçәlәr var ki, hәr il Cәnubi Afrikadan
sәrçәni evlәrindәn 650 kilometr mәsafәyә İngiltәrәyә dönürlәr. Onlar bu ölkәyә hәr
apararaq uçurublar. Quşların beşi yuvasına yaz qayıtmaqla kifayәtlәnmir, mәhz ötәnilki
qayıdıb. yerlәrindә yuva qurmağa çalışırlar. Bәs
heç bilirsiniz ki, hәmin quşlar qayıtmaları
üçün nә qәdәr yol qәt edirlәr? On min
kilometr!
Amma nisbәtәn bu yaxınlarda bәlli
olub ki, kәpәnәklәrin bәzi növlәri dә
köçәridir. Onlar da evlәrinin yolunu neçә
kilometrlәrlә mәsafәdәn tapırlar.
Tropiklәrdә bәzәn belә sәhnәnin şahidi
olmaq mümkündür – çox böyük kәpәnәk
sürüsü eyni istiqamәtdә uçur. Onlar min
kilometrdәn daha artıq mәsafә qәt edә
bilәr vә növbәti mövsümdә yenә öz
vәtәnlәrinә dönә bilәrlәr.
Canlıların bunu necә etdiklәrini, evlәrinә
necә döndüklәrini aydınlaşdırmaq üçün
çox baş çatlatmışıq, amma yenә bir nәticә
hasil edә bilmәmişik. Bir çox quşların
köçәrkәn nәdәn su hövzәlәrinin üzәrindәn
uçub keçmәsinә görә biz deyә bilmәrik ki,
heyvanlar evlәrinin yolunu yerdәki hansısa
әlamәtlәrә görә tapırlar. Buna sadәcә, “in-
stinkt” desәk dә, çәtin ki, cavabımızdan
razı qalaq. Şübhә yoxdur ki, quşların
mövsümi köçmәsinin sәbәbi bala çıxarmaq
vә qida tapmaq üçün daha әlverişli yerlәr
axtarmaqdır. Amma bunu necә etdiklәri,
insan üçün hәlә dә bir sirr olaraq qalır!
