Page 286 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 286
Heyvanlar dadı hiss edirmi?

B izim dad bilmәyimiz böyük zövq üzәrindә yerlәşir. Yeri gәlmişkәn söylәyәk
mәnbәyidir. O, bizә imkan verir ki, insanın dadbilmә qabiliyyәti ortababdır.
ki, yemәkdәn lәzzәt alaq. Lakin Onun yalnız 3 min dadbilmә tumurcuğu
bu qabiliyyәt bizә yalnız zövq almaq üçün var. Birdәfәyә xeyli xırda balığı çeynәmәdәn
yox, hәm dә özünümüdafiә üçün verilib. udan balinada isә onun bircә dәnәsi belә
O, bizi orqanizmimiz üçün tәhlükәli ola yoxdur.
bilәcәk qidanı qәbul etmәkdәn çәkindirir.
Dad hissinin tәbiәti nәdir? Bu, әslindә Nә qәdәr qәribә olsa da, donuz dadbil-
molekulların toqquşmasını hiss etmәk mәdә insandan hәssasdır: onun 5500
imkanıdır. Bu hәrәkәtli hissәciklәr dadbilmә dadbilmә orqanı var. İnәklәrdә bu rәqәm
sinirini qıcıqlandırır vә biz bu, yaxud başqa 35 000, antiloplarda 50 000-dir! Odur ki,
dad kimi qәbul olunan siqnal alırıq. Amma heyvanlar nәinki dad bilir, hә a onların
nәzәrә almaq lazımdır ki, molekullar yalnız әksәriyyәti bu baxımdan insandan çox-
maye şәklindә olan qidalarda nisbәtәn çox üstündür.
sәrbәst hәrәkәt edә bilir deyә, biz dadı
duyuruq. Mәsәlәn, bir şüşә parçasının Bir çox dәniz heyvanlarının hәmin bu
bizim üçün heç bir dadı yoxdur. Molekulları tumurcuqları çox vaxt dәrisindә olur.
daha sürәtlә hәrәkәtә gәtirәn nә varsa, Mәsәlәn, balıqlar dadı bәdәnlәriylә
bizim dadbilmә hissimizi güclәndirir. Ona duyurlar. Lakin milçәk, kәpәnәk kimi
görә dә biz isti yemәklәrdә daha çox dad mәxluqlar qidanın dadına pәncәlәriylә
hiss edirik. baxırlar.
Dada hәssas sinirlәr bir növ tumurcuğa
bәnzәyir. Bizә dadı hiss etdirәn dә mәhz İlanlar, kәrtәnkәlәlәr bu mәqsәdlә
onlardır. dillәrindәn istifadә edirlәr. Onlar dillәrini
Bu tumurcuğabәnzәr xırda orqanlar sürәtlә ağızlarından çölә çıxarır, onunla
adamlarda, vә bәzi heyvanlarda dilin qidanın xırdaca zәrrәciklәrini tuturlar. Bu
zәrrәciklәr elә dil vasitәsiylә ağızın yuxarı
hissәsindәki xüsusi orqana çatdırılır vә o
yemin hәm dadını, hәm dә iyini duyur.
   281   282   283   284   285   286   287   288   289   290   291