Page 285 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 285
? 285

Heyvanlar ağlayıb gülә bilirmi?

Ə gәr evdә it, yaxud pişik saxlayır- gәtirә bilmәyәndә, bunu göz yaşlarıyla
sınızsa, yәqin ki, ona möhkәm ifadә edirik. Bu, bizdәn asılı olmayan bir
bağlanırsınız vә bәzәn hә a refleksdir vә içimizdәki üzücü hisslәrdәn
sizә elә gәlir ki, guya o da elә adam kimi can qurtarmağa kömәk edir.
bir canlıdır. Sanki o da öz emosiyalarını
insan kimi ifadә edә bilir, gülür, ağlayır. Gülüş dә insana xas olan bir fenomendir.
Amma әslindә, bu heç dә belә deyil. Bәzәn adama elә gәlә bilәr ki, müxtәlif
Ağlamaq, gülmәk yalnız insana xasdır, heyvanlar da gülür, amma bizim heyvan-
başqa heç bir canlı bunu bacarmır. Tәbii larda gülüşә bәnzәtdiyimiz әslindә, tamam
ki, heyvan ağrı hiss edәndә nıqqıldaya, başqa şeydir vә insana xas olan gülüşә heç
zingildәyә bilәr, amma gözündәn heç vaxt dәxli yoxdur.
yaş gәlmәz.
Amma bu heç dә o demәk deyil ki, Biz hansısa zarafata ona görә gülürük
onların gözündә maye-zad yoxdur. Sadәcә ki, o, bizә gülmәli gәlir. Gülüşün vә onu
olaraq, onlardakı maye yalnız gözün buynuz doğuran sәbәblәrin çox növü var: sizә
qişasını qorumaq üçündür. Ağlamaq üçün qәribә gәlәn vәziyyәtlәr (mәsәlәn, әlindә
düşünmәyi bacarmaq, emosional cәhәtdәn xırdaca çәtir olan nәhәng cüssәli, kök kişi),
hәssas olmaq lazımdır. Ağlamağı hә a gülmәli hәrәkәtlәr, sözlәr, yumor, zarafatlar
uşaqlar da bacarır, amma bu anadan olan vә sairә. Biz bütün bunlardan başqa, hәlә
kimi baş vermir. Anadan tәzә olan uşaq nifrәtlә dә gülә bilirik.
ağlamır, yalnız çığırıb sәs-küy salır.
Ağlamaq müәyyәn mәnada danışığı Proxoloqlar elә hesab edir ki, gülüş
әvәz edir. Biz içimizdәn keçәnlәri dilimizә sosial bir fenomendir. Biz nәyisә gülmәli
sayıb ona gülәn adamların arasında olanda
da gülürük. Heyvanlar isә bu sәbәblәrin
heç birindәn gülә bilmir.
   280   281   282   283   284   285   286   287   288   289   290