Page 75 - Peşəkar aktyorluq dərsləri

sәhnәlәri isә bunun әksini göstәrir: burada hәr şey Peşəkar aktyorluq dərsləri
qeyri-realdır, ovsuna bürünüb, xәyaldır vә tamaşa dәrhal
qabarıq şәkil alır.

Ziddiyyәtin aşkar olunması roldan asılıdır, aktyor bu 75
rolu necә ifa edәcәyini bilmәlidir. Mәsәlәn, “Kral Lir”
әsәrindәki ziddiyyәtlәrә müraciәt edәk. “Sәhrada” sәhnә-
sindәn üç replika. Birinci replika: “Әs, ey külәk, qoy
dodaqlarımız cadar-cadar olsun”. İkinci: “Evsiz-eşiksiz,
başıbәlalı, yoxsul bәdbәxtlәr”. Üçüncü: “Çılpaq bәdәnlә
soyuq havada donmaqdansa, mәzarda yatmaq daha
yaxşıdır”. Bu üç replikada istifadә üçün ziddiyyәtlәrin
tapılması aktyor oyununa çox böyük sәmәrә verәrdi.

Mәsәlәn: “Әs, ey külәk...” replikasını elә-belә, heç
bir arzu hissi bildirmәdәn; “Evsiz-eşiksiz, başıbәlalı...”
replikasını ürәkdәn gәlәn bir nida, çağırışla; “Çılpaq
bәdәnlә soyuq...” replikasını isә düşüncәlәrә qapılaraq
söylәmәk olar. Belәliklә, eyni personaj, söylәdiyimiz
kimi, arzu, hiss vә düşüncәnin ziddiyyәtlәrindәn istifadә
edә bilәr. Bu ziddiyyәtlәrin tәtbiqi sayәsindә Lir obrazı
daha qabarıq vә baxımlı alınacaq. Rejissor mәhz bu halda
tamaşanı tәsәvvüründә canlandırıb, onun әvvәli ilә sonu
arasındakı ziddiyyәti tapacaq. Bunu hәr bir pyesdә aşkar
etmәk mümkündür.

Yenә “Kral Lir”ә müraciәt edәk. Әsәr durğun, ab-
strakt mühitdә başlayır, hәr şey insanların taleyi ilә
oyuncaqtәk oynayan qәddar bir şәxsin üzәrindә cәmlәşib.
Necә deyәrlәr, qeyri-real hәqiqәtin üzücü, ağır, cansıxıcı
vә ümidsiz mühiti. Sonluq isә katarsisdir. Hәr şey
başlanğıcın әksidir – әgәr başlanğıc ağırdırsa, sonluq
yüngül olmalıdır. Әsәrin girişindә Lir hamını mәhv edir-