Page 347 - Ferdinand de Sössür_Layout 1

Ümumi dilçilik kursu

1933-cü ildә “Kurs” A.M.Suxotinin tәrcümәsindә,
R.O.Şorun şәrhlәriylә Rusiyada çap olunur; 1977-ci ildә “Pro-
qress” nәşriyyatında “Ferdinand de Sossür. Trudı po yazı -
koznaniyu” adlı kitab nәşr olunur. Kitaba “Ümumi dilçilik
kursu” ilә yanaşı “Hind-Avropa dillәrindә ilkin saitlәr sistemi
haqqında memuar”, “Yunan dilinin bir ritmik qanunu haq -
qında”, “Litva aksentuasiyası haqqında mәsәlәyә dair” vә
“Sössürün dәftәrlәrindәn qeydlәr (anaqramlar haqqında)”
mәqalәlәri daxil edilmişdir. Çap olunmuş son kitabda
“Kurs”un tәrcümәçisi kimi Suxotinin adı saxlansa da, A.A.
Xolodoviç mәtn üzәrindә ciddi düzәlişlәr aparmış, predmet
göstәricisi tәrtib etmәklә, Sössürün әsәrlәrinin siyahısını
vermiş, hәyatı vә elmi mövqeyi, әsәrlәri haqda mәlumat
vermişdir.
“Kurs”u 1945-ci ildә Amado Alonzo Argentinada ispan
dilinә, 1959-cu ildә Veyd Beskin Amerikada ingiliscәyә, 1961-
ci ildә Kristina Kaspşik polyak dilinә, 1967-ci ildә mәşhur ital -
yan dilçisi Tullio de Mauro italyancaya tәrcümә edib nәşr
etdirmişlәr. Sonuncu әn mükәmmәl nәşr hesab olunur. Əsәr,
hәmçinin müxtәlif illәrdә macar, serb-xorvat, isveç, türk,
Azәrbaycan dillәrinә dә çevrilib nәşr olunmuşdur.
Azәrbaycanda Sössür vә “Ümumi dilçilik kursu” ilә
tanışlıq XX әsrin 30-cu illәrindәn – “Kurs”un ruscasının mey-
dana çıxdığı illәrdәn başlayır. Lakin daha çox tarixi-müq a -
yisәli metodla işlәmәyә üstünlük verәn Azәrbaycan dilçilәri
F.de Sössürün dilçilikdә yaratdığı inqilaba uzun zaman, demәk
olar ki, biganә qalmış, “Kurs”a maraq yalnız 60-cı illәrdәn
etibarәn artmışdır.

Akademik Nizami Cәfәrov
Dosent İsmayıl Temiroğlu

347