Page 6 - "7 pyes"

əsgəri kimi döyüşüb və onlardan qırıcı-təyyarəçi olan
oğul itkin düşüb. Ar q heç bir ümid işar sı olmasa belə,
ana hələ də onun yolunu gözləyir. Ananın bu gözlən ləri
pyesin ovqa na əlavə gərginlik və həyəcan qa r.

Ailənin başçısı Co Keller ömrü boyu varlanmaq
arzusunda olub və nəhayət, müharibə ona bu imkanı
yaradıb. Amma nəyin bahasına? Pyesin kulminasiyası
da məhz burada açılır.

Pyesin o biri qütbündə isə Co Kellerin oğlu Kris
dayanır. “Əsl kişilik cəbhədəydi” – Kris bu qənaətdədir
və ətra nda heç kimin onun qənaətlərini bölüşmədiyini
bilsə də, sonacan öz ideyalarına sadiq qalır. Atasının
cinayə ni biləndə ondan tələb edir ki, özünü hüquq-
mühafizə orqanlarına təslim etsin. Amma atanın da
dünya və həyatla bağlı öz baxışları var: “Bu müharibədə
kim havayı işləyib? Məgər kimsə qabaqcadan pulunu
almamış cəbhəyə cəmi bir mərmi, ya yük maşını
göndəribmi? Onlar təmiz pullar idi? Amerikada təmiz
pul yoxdur”.

İnsan həyatda uğur qazanmaq üçün hansı keyfiyyətlərə
malik olmalıdır? Məgər cəmiyyətdə özünə layiqli yer
tapmaq üçün mütləq normalardan çıxmaq, yaxud cinayətə
getmək lazımdır? “Hamısı mənim oğlum idi” pyesində
olduğu kimi, dramaturqun bir il sonra – 1948-ci ildə
səhnələşdirilən, çox güman ki, onun yaradıcılığının vizit
kar sayılan məşhur “Kommivoyajörün ölümü” pyesi
də məhz bu sualların izahını axtarır.

Pyesin qəhrəmanı bir çoxunun müasir Lir adlandırdığı
Villi Lomen Amerikanın carət şirkətlərinin birində otuz
ildən ar qdır kommivoyajör işləyir. Cavanlıqda, hələ
canının sulu vaxtlarında o, şirkətə xeyli qazanc gə rib;
ona elə önəm verilib ki, hə a yaxın vaxtlarda şirkə n
şəriklərindən biri olacağını güman edib. Amma bütün
insanlar kimi vaxt onun üçün də öz hökmünü verib: Villi
qocalıb və şirkət daha onun xidmətlərinə eh yac
görmədiyindən küçəyə a lıb.

6