Page 159 - Peşəkar aktyorluq dərsləri

iyyәt

Psixoloji jest mahiyyәtә, mәsәlәnin mәğzinә gәtirib Peşəkar aktyorluq dərsləri
çıxara bilәrmi? Bәli. Mahiyyәt bütün rolun ağırlığını
daşıyır. Bәzәn elә fikir yaranır ki, guya mahiyyәt donub, 159
mükәmmәl deyil, bәlkә dә, elastikdir. Psixoloji jest
hәmişә mükәmmәl, dәyişkәndir, necә deyәrlәr, üzüyo-
ladır. Hәr şey bir nöqtәdә birlәşә bilәr. Hәmçinin irqi vә
milli baxımdan insan psixologiyasını bilmәk, dilin nәyi
tәcәssüm etdiyini anlamaq lazımdır. Mәsәlәn, әks qütb-
lәrdә dayanan iki xalqı – ingilislәr vә rusları götürәk.
Hisslәrin dәrk edilmәsinә, tәzahür formalarına görә onlar
arasında böyük fәrq var. İndi isә hәr iki dildә tәqdimat
bildirәn sözlәrә nәzәr yetirәk. İngiliscә “ay”, yәni “mәn”,
rus dilindә “ya” kimi sәslәnir. Ruslar işә hәvәssiz baş-
layır, amma bir müddәt keçәndәn sonra elә canfәşanlıq
göstәrib qızışırlar ki, mәәttәl qalırsan. İngilislәr isә
әksinә, әvvәlcә araşdırma aparıb mәsәlәnin mahiyyәtinә
bәlәd olur, sonra isә işә başlayıb öz fәrdi mәnafelәrini
güdürlәr...

Mәsәlәn, “Romeo vә Cülyetta”nı oxuyanda Romeo-
nun sözlәrinә diqqәt yetirsәk, onun hansı sәslәrdәn isti-
fadә etdiyi ortaya çıxır, yalnız bundan sonra Cülyettanın
tamam başqa sәslәrdәn istifadә etdiyini anlayacağıq.
Belәliklә, personajların müәyyәn sәslәrini özünüz üçün
qeyd edә bilәrsiniz, bu da tezliklә psixoloji jestә
çevrilәcәk. Әlbәttә, bütün bunlara Şekspir vә Höte kimi
dahilәrin әsәrlәrindә rast gәlmәk mümkündür. Müәyyәn
sәslәrin qeydiyyatını aparandan sonra görәcәksiniz ki,
personaj hәmin sәslәrdәn istifadә etmәklә danışır. Bu,
nitqlә bağlıdır, doktor Rudolf Ştaynerin nitq metodika-
sında әtraflı şәrh olunub, personajın sәslәrdәn istifadәsi
dә dәqiq göstәrilib.