Page 77 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 77
leyman Sani Axundov
Mister Qreyin köpәyi
Puan Qay, Xan Qou şәhәrinin Nan Si çayının sahilindә әski bir 77
daxmada qoca anası ilә yaşayırdı. Bu gәnc küçә aktyoru idi, öz
şagirdi, balaca Sen O ilә bazarlarda, şәnlikli küçәlәrdә, çayxa-
nalarda oyun çıxartmaq, mәzhәkә yaratmaq vә mahnı oxumaqla gündәlik
ruzisini qazanardı.
Bәxti gәtirib 60-70 qәpikdәn çox qazananda, o axşamı, çörәk vә
soğandan әlavә, balıq da alıb şad evlәrinә gәlәrdi vә küçәdәn hәyәtә daxil
olduqda “Ana can, yuy... yuy...” – deyә onu sәslәrdi.
Puan Qayı çinlilәr sevәrdilәr, lakin avropalılar onu görmәk belә
istәmәzdilәr, çünki Puan Qay onların pis xasiyyәtlәrini, mәğrurluqlarını,
çinlilәrә edilәn zülmü pantomima tәrzi ilә gözәlcәsinә göstәrib xalqı
güldürürdü. Bunun üstә Puan Qay avropalılar tәrәfindәn neçә dәfә kötәk
yemişdi. Lakin yenә dә onların tәqlidini çıxartmaqdan saqınmazdı. Ancaq
şәhәrin Avropa hissәsinә enmәkdәn çәkinәrdi.
Bir sәhәr Puan Qay küçәdә hәsir salıb, üst paltarını soyunub oyun
çıxarırdı. Adamlar yığılıb ona tamaşa edirdilәr. Bu zaman mister Qreyin
aşpazı bazardan azuqә alıb evә qayıdırdı. Misterin mәhşur köpәyi Bollu da
onun arxasınca gәlirdi. Bu ingilis buldoqu sahibi kimi qayәt kinli, dәhşәtli
bir köpәk idi. Bollunun qapdığı iti vә insanı әlindәn almaq mümkün deyildi.
Ta üstünә su tökmәyincә, tutduğunu buraxmazdı. Bu köpәk çinlilәrә çox
әziyyәt verirdi. Lakin mister Qreyin qorxusundan kimsә onu vura bilmәzdi.
Bollu adamların dәstәsinә yaxınlaşdıqda uşaqlar: “Mister Qreyin
köpәyi gәlir”, deyә qaçmağa başladılar. Böyüklәr dә kәnara çәkildilәr. Bu
zaman Puan Qay arxası üstә uzanıb ayaqları ilә Sen O-nu tez-tez yuxarı
atıb-tuturdu. Köpәyin diqqәtini cәlb edәn Puan Qayın hәsirin üstә ilan kimi
uzanan kәkili idi. Sen O onu gördükdә qışqırdı. Puan Qay, Sen O-nu yerә
buraxıb cәld qalxdı. Bu vaxt köpәk Puan Qayın arxalığını qapıb qaçmağa
başladı... Puan Qay, öz şeylәrini şagirdinә tapşırıb köpәyin dalınca qaçdı.
Küçәdәn daş yığıb köpәyә atırdı. Lakin Bollu daşların dәymәyinә baxma-
yaraq, arxalığı dişindәn salmırdı. Daşın biri Bollunun ayağına bәrk
dәymişdi. Lakin höcәt köpәk yenә dә arxalıqdan әl çәkmirdi. Küçәni
dönәrkәn bir Çin polisi onun qabağını aldı:
– Nә üçün köpәyә das atırsan?
– Görmürsәnmi, köpәk arxalığı aparır...
– Görürәm vә köpәyin dә mister Qreyin olduğunu bilirәm.
– Demәli, mister Qreyin köpәyi üçün qanun yoxdur?!.
Mister Qreyin köpәyi
Puan Qay, Xan Qou şәhәrinin Nan Si çayının sahilindә әski bir 77
daxmada qoca anası ilә yaşayırdı. Bu gәnc küçә aktyoru idi, öz
şagirdi, balaca Sen O ilә bazarlarda, şәnlikli küçәlәrdә, çayxa-
nalarda oyun çıxartmaq, mәzhәkә yaratmaq vә mahnı oxumaqla gündәlik
ruzisini qazanardı.
Bәxti gәtirib 60-70 qәpikdәn çox qazananda, o axşamı, çörәk vә
soğandan әlavә, balıq da alıb şad evlәrinә gәlәrdi vә küçәdәn hәyәtә daxil
olduqda “Ana can, yuy... yuy...” – deyә onu sәslәrdi.
Puan Qayı çinlilәr sevәrdilәr, lakin avropalılar onu görmәk belә
istәmәzdilәr, çünki Puan Qay onların pis xasiyyәtlәrini, mәğrurluqlarını,
çinlilәrә edilәn zülmü pantomima tәrzi ilә gözәlcәsinә göstәrib xalqı
güldürürdü. Bunun üstә Puan Qay avropalılar tәrәfindәn neçә dәfә kötәk
yemişdi. Lakin yenә dә onların tәqlidini çıxartmaqdan saqınmazdı. Ancaq
şәhәrin Avropa hissәsinә enmәkdәn çәkinәrdi.
Bir sәhәr Puan Qay küçәdә hәsir salıb, üst paltarını soyunub oyun
çıxarırdı. Adamlar yığılıb ona tamaşa edirdilәr. Bu zaman mister Qreyin
aşpazı bazardan azuqә alıb evә qayıdırdı. Misterin mәhşur köpәyi Bollu da
onun arxasınca gәlirdi. Bu ingilis buldoqu sahibi kimi qayәt kinli, dәhşәtli
bir köpәk idi. Bollunun qapdığı iti vә insanı әlindәn almaq mümkün deyildi.
Ta üstünә su tökmәyincә, tutduğunu buraxmazdı. Bu köpәk çinlilәrә çox
әziyyәt verirdi. Lakin mister Qreyin qorxusundan kimsә onu vura bilmәzdi.
Bollu adamların dәstәsinә yaxınlaşdıqda uşaqlar: “Mister Qreyin
köpәyi gәlir”, deyә qaçmağa başladılar. Böyüklәr dә kәnara çәkildilәr. Bu
zaman Puan Qay arxası üstә uzanıb ayaqları ilә Sen O-nu tez-tez yuxarı
atıb-tuturdu. Köpәyin diqqәtini cәlb edәn Puan Qayın hәsirin üstә ilan kimi
uzanan kәkili idi. Sen O onu gördükdә qışqırdı. Puan Qay, Sen O-nu yerә
buraxıb cәld qalxdı. Bu vaxt köpәk Puan Qayın arxalığını qapıb qaçmağa
başladı... Puan Qay, öz şeylәrini şagirdinә tapşırıb köpәyin dalınca qaçdı.
Küçәdәn daş yığıb köpәyә atırdı. Lakin Bollu daşların dәymәyinә baxma-
yaraq, arxalığı dişindәn salmırdı. Daşın biri Bollunun ayağına bәrk
dәymişdi. Lakin höcәt köpәk yenә dә arxalıqdan әl çәkmirdi. Küçәni
dönәrkәn bir Çin polisi onun qabağını aldı:
– Nә üçün köpәyә das atırsan?
– Görmürsәnmi, köpәk arxalığı aparır...
– Görürәm vә köpәyin dә mister Qreyin olduğunu bilirәm.
– Demәli, mister Qreyin köpәyi üçün qanun yoxdur?!.
