Page 292 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 292
Azÿrbaycan ÿdÿbiyyatû antologiyasû
xırp dayandı: nә kökә düşmüşdüsә, kişinin cәmi bir qarış hündürlüyә
qalxmağa taqәti çatmadı. Belәcә, bir ayağı “qazon”da, o birisi sәkidә ilişib
qaldı.
Mәmmәnin pәncәrәlәri lap yaxında, onun başının üzәrindә idi. Amma
Şәppәli Mәmmәni çağırmadı. Әvvәla, çağırmaq istәsә dә sәsi çıxmazdı. İkin-
cisi dә, tamamilә mübaliğәsiz demәk olar ki, öz qeydinә qalmırdı, beynindә
yalnız bayaqkı fikir dolanırdı: Orda – yuxarıda nә isә olmuşdu. Mәmmә gör
nә halda idi ki, qarşılamağa çıxmırdı.
Şәppәlini tәpәdәn-dırnağa tәr basdı. Gözlәri qaraldı. Çamadan әlindәn
düşdü.
Birtәhәr әyilib sәbәtlәri dә sәkiyә qoymaq, tezcә yuxarı qalxmaq, nә
baş verdiyini öyrәnmәk istәdi. Bu vaxt Mәmmәnin “paradnısından” kim isә
sәkiyә çıxdı. Dayanıb Şәppәliyә baxdı. Sonra arxasınca çıxan “zәnәn’in qolun-
292 dan tutub, sürәtlә addımladı.
Şәppәli bu bәstәboy, şlyapalı adamı professor Mәmmәdәliyә –
“Mәmmәnin özü kimicә, cavanca qayınatasına” oxşatdı. Amma buna
inanmadı. Daha doğrusu, inanmaq istәmәdi ki, professor onunla üz-üzә
gәlib, dindirmәyib, heç olmasa dilucu salam vermәmiş gedә bilәr. Şәppәli
zәnәnә diqqәt yetirdi vә... әhvalı nә qәdәr xarab olsa da, o zәnәnin gözәl,
zәrif qamәtini tanımaya bilmәdi. Bu professor Mәmmәdәli olduğuna
şübhәsi qalmadı.
– Professor!.. Ay oğul!..
Sәbәtlәr aşırılıb düşdü, yemişlәr dığırlanıb sәkiyә dağıldı. Amma
Şәppәlinin gözünә yemiş-zad görünmürdü:
– Zemfira bala!.. Ay oğul!.. A qohum!..
Sürәtlә uzaqlaşıb, elә bil nә isә qorxunc bir tәhlükәdәn qaçan
qohumlarından Şәppәlinin yadında hәmişәlik olaraq iki şey qaldı: parça
mağazasının vitrininin işığında, professorun әsәbi әlindә parıldayıb gözlәrini
qapayan qara sağanaqlı, tutqun şüşәli gözlük, bir dә gedә-gedә dönüb
“dyadya Buratino”ya baxan Zemfira balanın yanağında yaş damlası.
Başı dumanlı, yenidәn yüklәnib ikinci mәrtәbәyә qalxanda, qapını açan
kimi danışmağa başladı:
– Professornan gәlinimin elә getmәyi belimi sındırdı. Aranızda nәsә
olub. Ancaq hәlә onu xәbәr almıram, o qoy dursun. Әvvәlcә mәnә de
görüm, dayıyın Mәmmәsisәn, yoxsa Mursaqulu deyәn Mәmmә?! Bax, nәm-
nüm elәmә, baş-ayaq vurma, sәnә qurban olum. Birdәfәlik açıqca de ki, ya
birdәfәlik ölüm, ya dirilim. Bu saat mәn yarımcanam!.. Birbaşa, açıqca!..
Mursaqulu o xәbәri deyib-demәyib, yenә dodağım çimildәşir. Әgәr sәn
xırp dayandı: nә kökә düşmüşdüsә, kişinin cәmi bir qarış hündürlüyә
qalxmağa taqәti çatmadı. Belәcә, bir ayağı “qazon”da, o birisi sәkidә ilişib
qaldı.
Mәmmәnin pәncәrәlәri lap yaxında, onun başının üzәrindә idi. Amma
Şәppәli Mәmmәni çağırmadı. Әvvәla, çağırmaq istәsә dә sәsi çıxmazdı. İkin-
cisi dә, tamamilә mübaliğәsiz demәk olar ki, öz qeydinә qalmırdı, beynindә
yalnız bayaqkı fikir dolanırdı: Orda – yuxarıda nә isә olmuşdu. Mәmmә gör
nә halda idi ki, qarşılamağa çıxmırdı.
Şәppәlini tәpәdәn-dırnağa tәr basdı. Gözlәri qaraldı. Çamadan әlindәn
düşdü.
Birtәhәr әyilib sәbәtlәri dә sәkiyә qoymaq, tezcә yuxarı qalxmaq, nә
baş verdiyini öyrәnmәk istәdi. Bu vaxt Mәmmәnin “paradnısından” kim isә
sәkiyә çıxdı. Dayanıb Şәppәliyә baxdı. Sonra arxasınca çıxan “zәnәn’in qolun-
292 dan tutub, sürәtlә addımladı.
Şәppәli bu bәstәboy, şlyapalı adamı professor Mәmmәdәliyә –
“Mәmmәnin özü kimicә, cavanca qayınatasına” oxşatdı. Amma buna
inanmadı. Daha doğrusu, inanmaq istәmәdi ki, professor onunla üz-üzә
gәlib, dindirmәyib, heç olmasa dilucu salam vermәmiş gedә bilәr. Şәppәli
zәnәnә diqqәt yetirdi vә... әhvalı nә qәdәr xarab olsa da, o zәnәnin gözәl,
zәrif qamәtini tanımaya bilmәdi. Bu professor Mәmmәdәli olduğuna
şübhәsi qalmadı.
– Professor!.. Ay oğul!..
Sәbәtlәr aşırılıb düşdü, yemişlәr dığırlanıb sәkiyә dağıldı. Amma
Şәppәlinin gözünә yemiş-zad görünmürdü:
– Zemfira bala!.. Ay oğul!.. A qohum!..
Sürәtlә uzaqlaşıb, elә bil nә isә qorxunc bir tәhlükәdәn qaçan
qohumlarından Şәppәlinin yadında hәmişәlik olaraq iki şey qaldı: parça
mağazasının vitrininin işığında, professorun әsәbi әlindә parıldayıb gözlәrini
qapayan qara sağanaqlı, tutqun şüşәli gözlük, bir dә gedә-gedә dönüb
“dyadya Buratino”ya baxan Zemfira balanın yanağında yaş damlası.
Başı dumanlı, yenidәn yüklәnib ikinci mәrtәbәyә qalxanda, qapını açan
kimi danışmağa başladı:
– Professornan gәlinimin elә getmәyi belimi sındırdı. Aranızda nәsә
olub. Ancaq hәlә onu xәbәr almıram, o qoy dursun. Әvvәlcә mәnә de
görüm, dayıyın Mәmmәsisәn, yoxsa Mursaqulu deyәn Mәmmә?! Bax, nәm-
nüm elәmә, baş-ayaq vurma, sәnә qurban olum. Birdәfәlik açıqca de ki, ya
birdәfәlik ölüm, ya dirilim. Bu saat mәn yarımcanam!.. Birbaşa, açıqca!..
Mursaqulu o xәbәri deyib-demәyib, yenә dodağım çimildәşir. Әgәr sәn
