Page 185 - "Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası" (Proza)
P. 185
Èëyas ßôÿndiyev
Qırçı vә qırmızı çiçәk
Qoca qırçı ilә şagirdi cavan oğlan şәhәrin lap ucqar yerindәki 185
birmәrtәbәli evin damına çıxanda günәş yenicә doğurdu. Onlar
ikisi dә ucaboylu, enlikürәkli idi. İkisinin dә әynindә kobud
brezentdәn mazuta batmış iş paltarı vardı. Oğlan başıaçıq idi. Zil qara saçları
sәliqә ilә yana daranmışdı. Qocanın başında köhnә, palıdı kepka var idi.
Oğlanın üzü tәmiz tәraş edilmiş, incә qara bığları şәvә kimi parıldayırdı.
Qoca sağ әlindә kömür kimi qaralmış köhnә qәlyan tutmuşdu.
Onlar ağır addımlarla damı gәzib hәr tәrәfini diqqәtlә nәzәrdәn
keçirdikdәn sonra oğlan soruşdu:
– Başlayaq?
Qoca başını tәrpәtdi: “Başlayaq”.
Oğlan cәld qayıdıb nәrdivanla aşağı düşdü. Qoca tәnbәki kisәsini
çıxarıb tәlәsmәdәn qәlyanını doldurdu. Elә bu zaman onun gözlәri qırın
üstündә bitmiş balaca, qırmızı çiçәyә sataşdı. Günәşin tәzә işığı altında bu
çiçәk qırın üstünә düşmüş yaqut kimi alışıb-yanırdı. Yenicә açılmış kiçik,
incә yarpaqlar onu qayğı ilә dövrәyә almışdı.
Qoca, gözlәri çiçәkdә olduğu halda, eyni yavaş hәrәkәtlә qәlyanını
ağzına qoyub odladı. O, yaz vә payız aylarında asfaltı deşib çıxan bu xırda
çiçәklәri çox görmüşdü vә hәr dәfә dә qocaya elә gәlmişdi ki, bu kiçik çiçәk
sevinclә ona baxıb nә isә deyir...
Lakin nә deyir? Qoca bu barәdә fikirlәşmәmişdi, sadәcә olaraq, çiçәyin
zühuru ilә onun dәrin qırışları olan çöhrәsindәki sәrt ifadә bir qәdәr
yumşalmış, bu qәdәr balaca, bu qәdәr zәrif bir varlığın qüdrәti onda riqqәtli,
mehriban duyğular oyatmışdı.
Günәş gömgöy samanın nәhayәtsizliyi içindә yüksәlirdi. Qırı deşib
çıxmış qırmızı çiçәk yaqut kimi alışıb-yanırdı.
Qoca qәlyanını ağır-ağır tüstülәdir vә baxırdı. Sonra gözlәrini çiçәkdәn
çәkib günәşin qalxdığı uzaq üfüqә zillәdi. Elә bil ki, o, dünya bina olunan-
dan indiyәdәk bu geniş göylәrin fonunda bu heykәl sükunәti ilә dayanıb o
uzaq vә namәlum üfüqlәrә baxırdı. Elә bil ki, bundan sonra da dünya dur-
duqca belәcә dayanıb o uzaq vә namәlum üfüqlәrә baxacaq.
Onun günәşdәn, ayazdan yanıb qaralmış geniş alnındakı qırışlar kotan
şumu kimi dәrin idi.
Nәrdivanla qalxan oğlanın qarasaçlı başı göründükdә, qoca irәlilәyib
onun qaldırdığı alәtlәri aldı, oğlan sıçrayıb damın üstünә çıxdı.
Qırçı vә qırmızı çiçәk
Qoca qırçı ilә şagirdi cavan oğlan şәhәrin lap ucqar yerindәki 185
birmәrtәbәli evin damına çıxanda günәş yenicә doğurdu. Onlar
ikisi dә ucaboylu, enlikürәkli idi. İkisinin dә әynindә kobud
brezentdәn mazuta batmış iş paltarı vardı. Oğlan başıaçıq idi. Zil qara saçları
sәliqә ilә yana daranmışdı. Qocanın başında köhnә, palıdı kepka var idi.
Oğlanın üzü tәmiz tәraş edilmiş, incә qara bığları şәvә kimi parıldayırdı.
Qoca sağ әlindә kömür kimi qaralmış köhnә qәlyan tutmuşdu.
Onlar ağır addımlarla damı gәzib hәr tәrәfini diqqәtlә nәzәrdәn
keçirdikdәn sonra oğlan soruşdu:
– Başlayaq?
Qoca başını tәrpәtdi: “Başlayaq”.
Oğlan cәld qayıdıb nәrdivanla aşağı düşdü. Qoca tәnbәki kisәsini
çıxarıb tәlәsmәdәn qәlyanını doldurdu. Elә bu zaman onun gözlәri qırın
üstündә bitmiş balaca, qırmızı çiçәyә sataşdı. Günәşin tәzә işığı altında bu
çiçәk qırın üstünә düşmüş yaqut kimi alışıb-yanırdı. Yenicә açılmış kiçik,
incә yarpaqlar onu qayğı ilә dövrәyә almışdı.
Qoca, gözlәri çiçәkdә olduğu halda, eyni yavaş hәrәkәtlә qәlyanını
ağzına qoyub odladı. O, yaz vә payız aylarında asfaltı deşib çıxan bu xırda
çiçәklәri çox görmüşdü vә hәr dәfә dә qocaya elә gәlmişdi ki, bu kiçik çiçәk
sevinclә ona baxıb nә isә deyir...
Lakin nә deyir? Qoca bu barәdә fikirlәşmәmişdi, sadәcә olaraq, çiçәyin
zühuru ilә onun dәrin qırışları olan çöhrәsindәki sәrt ifadә bir qәdәr
yumşalmış, bu qәdәr balaca, bu qәdәr zәrif bir varlığın qüdrәti onda riqqәtli,
mehriban duyğular oyatmışdı.
Günәş gömgöy samanın nәhayәtsizliyi içindә yüksәlirdi. Qırı deşib
çıxmış qırmızı çiçәk yaqut kimi alışıb-yanırdı.
Qoca qәlyanını ağır-ağır tüstülәdir vә baxırdı. Sonra gözlәrini çiçәkdәn
çәkib günәşin qalxdığı uzaq üfüqә zillәdi. Elә bil ki, o, dünya bina olunan-
dan indiyәdәk bu geniş göylәrin fonunda bu heykәl sükunәti ilә dayanıb o
uzaq vә namәlum üfüqlәrә baxırdı. Elә bil ki, bundan sonra da dünya dur-
duqca belәcә dayanıb o uzaq vә namәlum üfüqlәrә baxacaq.
Onun günәşdәn, ayazdan yanıb qaralmış geniş alnındakı qırışlar kotan
şumu kimi dәrin idi.
Nәrdivanla qalxan oğlanın qarasaçlı başı göründükdә, qoca irәlilәyib
onun qaldırdığı alәtlәri aldı, oğlan sıçrayıb damın üstünә çıxdı.
