Page 169 - Design_Xezer_1_2018_Layout 1
P. 169

ob raz dır. Müəl lif üçün bu, ya ra dı cı lı ğı nın  güzgülə rin, ək s-sə da  la rın di li lə da nı şan
           mə na sı dır. Ölümü hə ya tın nə ti cə si və ya  in ti har çı mas ka la rdır, hət ta id ra kın özü
           so nu ki mi yox, nos tal ji, həs rət ki mi mə na -  be lə bu ra da sax ta pa rıl tı dır, ob raz dır, üstə -
           lan dır maq la san ki “biz hə ya tın de yil,  lik, özünə məf tun ol muş ölümün ob ra zı -
           ölümün uşaq la rı yıq” de yir. Bi zimç ün baş -  dır. Hər şey öz şəf faf lı ğın da əri yib ge dir,
           lan ğıc və hə yat mən bə yi ana bət ni yox,  hər şey nu ra qərq olur, hər şey şə fəq sa -
           mə zar dır. Bu cür ba xış hər han sı pa ra -  çan ölümə can atır: bu ra da hə yat özü sa -
           doks dan uzaq dır: biz ha mı mız tor paq dan  də cə bir me ta fo ra və oyun caq dır ki, onun
           ya ran mı şıq, tor pa ğa da dönə cə yik. Әk si -  kömə yi lə ölüm – ye nə ölüm – özü özünü
           nə, mə nə elə gə lir ki, şa ir ger çək hə yat da  hə vəs lən di rib yol dan çı xa rır. Bu po e ma,
           ta pa bil mə di yi mə na nı ölümdə (əsl mən -  adı bir də fə də çə kil mə sə be lə, qə dim
           bə də) ara yır:                            “Nar sis mövzu su” nun da ha də rin dən iş -
                                                      lən mə si dir. Am ma  mə sə lə on da de yil ki,
               …Bu sa at əq rə bi ölümlə bir gə       şüur – Va le ri də ki ki mi, id rak, göz, güzgü
               Dövr edib hər şe yi yı ğır bir ye rə…   – özünü hə yat ni şa nə si ol ma yan şəf faf
               Hə yat zühur edir ölüm son ra sı,      su lar da seyr edir; yox, bu ra da özünü for -
               Ә bə di bir hə yat, son suz bir ömür...   ma və hə yat, nə fəs və si nə ki mi göstər -  169
                                                      mək is tə yən şüur öz il kin li yi nə qo vu şur
                                                                                                  2018
               Әzə li ölümə qa yı dış hə yat dan öncə ki  və ta ma mi lə tə miz lə nə rək əyi lib hey ran -
           hə ya ta, ölümdən öncə ki ya şa yı şa – ruh -  lıq la  özünə ta ma şa edir.
           lar dünya sı na, ana bət ni nə qa yı dış dır. Xo -  Və əgər bay ram da məst olub ürə yi mi -
           se Qo ros ti za nın “So nu ol ma yan ölüm”  zi, hər hal da, bo şal dı rıq sa, bu na elə qəd -
           po e ma sı, doğ ru dan da, La tın Ame ri ka sı  dar ca sı na gi ri şi rik ki, özümüzü heç nə yə
           üçün çağ daş id ra kın – özünü an la ma nın,  bax ma dan par ça la yıb məhv edi rik. Hə -
           özünüdər kin hə qi qi bəl gə si dir. Hər şe yə  yat da ol du ğu ki mi, ölüm qar şı sın da da
           va qif olan şa ir ümid siz lik için də hə ya tın  çiy ni mi zi çə kib ona sükut la, ya da nif rət
           üzündə ki mas ka nı yır tıb, ger çə yi görmək  do lu tə bəss ümlə ca vab ve ri rik. Bay ram
           is tə yir. Dünya və in san ara sın da kı po e zi -  və qətl – an la şıq lı və  ziy yət də və heç bir
           ya və sev gi qə dər qə dim di a loq – su ilə  sə bəb ol ma dan – sübut edir ki, bi zim tə -
           onun töküldüyü qab və düşüncə ilə onun     rif li müva zi nə ti miz vur- tut mas ka dır və hər
           ifa də tər zi ara sın  da kı əla qə ki mi dir; o əla -  an han sı sa qə fil ru hi- mə nə vi tə latüm bu
           qə ki, son da da ğı lıb məhv olur. Ma te ri ya -  ta ra z lı ğı po za bi lər. Biz də be lə bir hiss Oktavio Pas. Müqəddəslər günü, ölülər bayramı
           nı can lan dı ran, ona for ma ve rib ci la la -  var ki, bə də ni mi zə və ölkə mi zə nə həng
           yan, son ra dan onu sa lıb sın dı ran da ey ni  qurd lar da ra şıb. Və bütün əl -qol hə rə kət -
           bir “nə fəs” dir. Xə yal lar dünya sı – ağac lar,  lə ri miz da i ma qan sı zan və yad ba xış lar -
           daş lar, günlər, ax şam qa ran lı ğı – bun la -  dan ye nə köz-köz olub sız la yan bu ya ra -
           rın ha mı sı, ol sa -ol sa, rəng li film lə ri xa tır -  nı giz lət mə yə yal nız bir cəhd dir.
           la dan me ta fo ra lar dır. Hər şey işıq oyu nu,  Bu, ay rı lı ğın, qop ma ğın ya ra sı dır. Bu
           ya da ək s-sə da ol du ğu üçün o qa pa lı  ay rı lı ğın ne cə və nə vaxt baş ver di yi ni
           dünya da ge dən ta ma şa la rın qəh rə man -  an la ma ğa ça lı şan da əmin olu ram ki, bi -
           la rı yox dur. Bu qəh rə man lar sız ta ma şa -  zim tən ha  lı ğı mız özümüzdən, ət raf mühit -
           da hər şey işıq oyu nu dur, öz ara la rın da  dən, keç miş və gə lə cək dən qop ma ğı mız -
   164   165   166   167   168   169   170   171   172   173   174