Page 1093 - antologiya - poeziya_175x250_Layout 1

Rafiq Taüû

– Atana rәhmәt, onda 1 May iki gündü.
– İndi 1 May heç bir gün dә deyil.
– Anana da rәhmәt.
Oğlan başdan sanki bir az qıvraqdısa da, bәdәndәn sazdı – hazır
dördbucaqlı kәrpicdi. Ona “buz baltası” da demәk olardı. Әlbәttә,
liliputluğunu heç dә xәstәlik saymır. Deyir, necә xәstәlik saysın ki, işi-peşәsi
altına arvad basmaqdı. Onun üçün xoruz kimi arvad altına basmaq bir
sağlamlıq göstәricisidir. “Arvadım” da demir – “arvad”. Bircә qarış boyu
var, amma “motor”u saz işlәyir, “vo belә” dә uşaq istehsal edir. Uşaqların
bir-birindәn arası ildәn artıq çәkmәz. Di vәssalam, әsas iş dә elә budur.
Onlarda hamı “qanuni surәtdә” – qocalmaqla ölәrdi. Ata da qocalıb
ölmüşdü, ana da. Hәr ikisindә dә Xanbalanı yaslardakı qazanc maraq -
landırıb. Deyir, hәyatda onun vur-tut ikicә dәfә kalan qazancı olub: bir atası
ölәndә, bir dә anası. Barı “ata” vә “ana” da demir, sanki ölüb getmәlәrinә 517
zarafatla – “papa” vә “mama”. Atmacalı “papa-mama”sı ciddi vaxtlarında
elәcә “ata-ana” olurdu. Amma atası anasından sәrfәli çıxmışdı. Atanın
anadan üstünlüyü yaslarından bilindi. Ata ölümünün dadı indiyәcәn
damağındadır. Hansı cibinә әl atırdısa, ordan pul çıxırdı. Әcәb adamın iki-
üç atası ola, inan, qazanc başdan aşar, onu yığıb-yığışdırmaq olmaz. Amma
Allah üzünә baxdı: yeganә atanın elә yerinә düşәn ölümünә bir dә yox, iki
gәdәsini “kәsdirdi”. Sünnәtlәri yaman gecikirdi.
Oğlan xeylağı tezkәn arvad istәyәn şeydi – indi buyursunlar. O, bir ata
kimi öz borcundan çıxmışdı. Qalan iş onlarındı. Gülmәlidir, sünnәt bıçaq
itilәnmәsinә bәnzәyir. Anadan yığılan pulla da atadan beş ay sonra dünyaya
gәlmiş oğul balasının möhübünü düzdü. Qız әvәzinә vurub yenә oğlu olanda
“әcәb işә düşdüm” demişdisә dә, çıxış yolu öz-özünә tapıldı. Әvvәl eh,
demişdi, bunun bığı çıxanacan ya xan ölәr, ya eşşәk. Ancaq sonra gördü
yox – ana hökmәn ölәcәk. Ta yüzü dә vurub keçmәyәcәk ki. Elә bil Allah
ağzından eşitdi – sünnәtin şirin vaxtında başını rahatca qoydu yerә. Amma
onun ölümü üçüncü oğulun kiçik toyunu ölüm-zülüm gördü. Әşi, hayıf
deyil di ata! Hayıf, o, bir dә dirilib tәzәdәn ölmәz. Ana atanın dırnağına da
dәymәz. Ana da yox, ümumәn, arvad xeylağı nәdir – bir heç.
Gözәlliyinә görә qızlıqda bir balaca yan-yörәsinә keçirlәr, bağda әrik,
sonra da salammәleyk qurtarandasa – dalına bir tәpik. Özündәn götürür.
Hәlә tәzә-tәzә arvadla şәkil çәkdirmәyi özünә fәxr bilәrdi. Bircә döldәn
sonra bәdbәxt qızının burnu uzandı, qarnı torbalandı: ta şәkil-mәkil nәdi.
Hәtta onu tәk bir göyçәkliyinә görә almasından utandı da. Göyçәklik – kişi
işi deyilmiş. Lakin arvad da onun boş damarını tuta bilmişdi. Boyca