Page 269 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 269
nsan orqanizmi 269
Hıçqırığa sәbәb olan nәdir?
İngiltәrәdә hıçqırıqdan can qurtarma- Qidanın vә başqa yad cisimlәrin nәfәs
ğın qәdim bir üsulu vardı. O, belә borusuna düşmәsi dә çoxlu reflekslәr
idi: “Sağ әlinizin şәhadәt barmağını yaradır. Mәsәlәn, yemәk lazım olan yerә
tüpürcәyinizlә isladın, sol çәkmәniz üzә- getmәsә, nә baş verir? Biz çeçәyirik,
rindә üç dәfә xaç çәkin, sonra isә dua edin”. boğulmağa başlayırıq, öskürüb yad cismi
Çox güman ki, hıçqırıqdan can çıxarmağa çalışırıq. Bütün bunlar refleksdәn
qurtarmağın onlarla başqa üsulunu da siz doğur.
eşitmişiniz vә heç inanmırıq ki, onların
hansısa qәdim ingilislәrin üsulundan daha Qusma çox güclü bir refleksdir. Hıçqırığı
effektli olsun. isә onun zәif variantı, bәnzәri saymaq olar.
Amma hıçqırıq prosesindә әslindә, sirli Hıçqırığın sәbәbi hәzm orqanlarının isti qi-
bir şey yoxdur. Bu, orqanizmin adi müdafiә dadan qıcıqlanması da ola bilәr. Yaxud,
reaksiyasıdır vә onun mexanizmini indi qarın boşluğundakı qazların onu köks
birlikdә araşdıracağıq. qәfәsindәn ayıran diafraqmaya tәzyiqi
İnsan orqanizminin fәaliyyәtindә hıçqırıq yarada bilәr. Qazların tәzyiqindәn
reflekslәr böyük rol oynayır. Refleks hava ciyәrә keçә bilmir vә axın dayanır.
orqanizmin müәyyәn qıcıqlara avtomatik Hәmin o an biz “zәrbә”yә bәnzәr bir şey
reaksiyasıdır ki, hәmişә özünü eyni cür hiss edirik. Belәliklә, hıçqırıq mәdәdәki
büruzә verir. Əsәb sistemindә müәyyәn qida, yaxud qazı diafraqmaya tәsir etmәklә
әlaqәlәr yaranır ki, onlar da bizim çıxarmaq cәhdidir. Diafraqma da öz
iradәmizdәn asılı olmayan, bizdәn nәzarәt növbәsindә havanın ağ ciyәrә giriş-çıxışını
tәlәb etmәyәn müxtәlif hәrәkәtlәrә sәbәb tәnzimlәyir. Biz bu prosesi içimizdәki zәrbә
olur. Refleks budur. kimi hiss edir vә ona hıçqırıq deyirik.
Hıçqırığa sәbәb olan nәdir?
İngiltәrәdә hıçqırıqdan can qurtarma- Qidanın vә başqa yad cisimlәrin nәfәs
ğın qәdim bir üsulu vardı. O, belә borusuna düşmәsi dә çoxlu reflekslәr
idi: “Sağ әlinizin şәhadәt barmağını yaradır. Mәsәlәn, yemәk lazım olan yerә
tüpürcәyinizlә isladın, sol çәkmәniz üzә- getmәsә, nә baş verir? Biz çeçәyirik,
rindә üç dәfә xaç çәkin, sonra isә dua edin”. boğulmağa başlayırıq, öskürüb yad cismi
Çox güman ki, hıçqırıqdan can çıxarmağa çalışırıq. Bütün bunlar refleksdәn
qurtarmağın onlarla başqa üsulunu da siz doğur.
eşitmişiniz vә heç inanmırıq ki, onların
hansısa qәdim ingilislәrin üsulundan daha Qusma çox güclü bir refleksdir. Hıçqırığı
effektli olsun. isә onun zәif variantı, bәnzәri saymaq olar.
Amma hıçqırıq prosesindә әslindә, sirli Hıçqırığın sәbәbi hәzm orqanlarının isti qi-
bir şey yoxdur. Bu, orqanizmin adi müdafiә dadan qıcıqlanması da ola bilәr. Yaxud,
reaksiyasıdır vә onun mexanizmini indi qarın boşluğundakı qazların onu köks
birlikdә araşdıracağıq. qәfәsindәn ayıran diafraqmaya tәzyiqi
İnsan orqanizminin fәaliyyәtindә hıçqırıq yarada bilәr. Qazların tәzyiqindәn
reflekslәr böyük rol oynayır. Refleks hava ciyәrә keçә bilmir vә axın dayanır.
orqanizmin müәyyәn qıcıqlara avtomatik Hәmin o an biz “zәrbә”yә bәnzәr bir şey
reaksiyasıdır ki, hәmişә özünü eyni cür hiss edirik. Belәliklә, hıçqırıq mәdәdәki
büruzә verir. Əsәb sistemindә müәyyәn qida, yaxud qazı diafraqmaya tәsir etmәklә
әlaqәlәr yaranır ki, onlar da bizim çıxarmaq cәhdidir. Diafraqma da öz
iradәmizdәn asılı olmayan, bizdәn nәzarәt növbәsindә havanın ağ ciyәrә giriş-çıxışını
tәlәb etmәyәn müxtәlif hәrәkәtlәrә sәbәb tәnzimlәyir. Biz bu prosesi içimizdәki zәrbә
olur. Refleks budur. kimi hiss edir vә ona hıçqırıq deyirik.
