Page 264 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 264
Biz necә danışırıq?
İ nsanın danışmaq bacarığı, әsasәn yaşına çatanda sәs tellәri qalınlaşır deyә,
qırtlağının quruluşu ilә şәrtlәnir. sәslәri dә bәm olur. Bu dәyişikliyә “sәsin
Qırtlaq öz quruluşu ilә qutunu sınması” deyirlәr.
xatırladan içiboş orqandır. O, әslindә nәfәs
borusunun genişlәnәn hissәsidir. Bu “qutu- Belәliklә, sәsin yüksәkliyini biz sәs
nun” divarları içәri tәrәfdәn selikli qişa tellәrimizi gәrginlәşdirmәklә tәnzimlәyә
ilә örtülmüş qığırdaqdan ibarәtdir. bilirik. Bәs onun ahәngini necә, tәnzimlә-
Müәyyәn yerdә bu qişa qalınlaşır vә mәk olarmı?
mәrkәzdә toplanır. Sәs tellәri dә elә budur.
Hәr tel çoxlu xırda әzәlәlәrlә hәrәkәtә Sәn demә, ahәng rezonansa gәlәn
gәlir. Ağciyәrlәrdәn hava çıxanda o, tellәri boşluqdan asılıdır. Eynәn skripkanın
titrәdir vә sәs belә әmәlә gәlir. ahәngini bütün alәtdәki vibrasiya müәyyәn-
Amma necә sәs? Bu, sәs tellәrinin lәşdirәn kimi. Danışıq zamanı, yaxud mahnı
quruluşundan vә gәrginliyindәn asılıdır. oxuyanda isә nәfәs borusu, ağciyәrlәr,
Onlara nәzarәt edәn әzәlә sistemi bizim köks qәfәsi, burun, ağız kimi orqanlar
orqanizmimizdәki әn hәssas әzәlә sis- vәhdәt yaradır. Onlarda havanın titrәmәsi
temidir. O, bizim sәsimizi әmәlә gәtirir. sәsin bu vә ya başqa ahәngdә çıxmasına
Sәs tellәri 170-ә yaxın müxtәlif vәziyyәt sәbәb olur.
ala bilir.
Sәs tellәri titrәyәndә nәfәs yollarındakı Amma bu hәlә hamısı deyil. Bizim
hava da vibrasiyaya başlayır. Faktiki olaraq, qarnımız, diafraqmamız, dilimiz, damağı-
bizim eşitdiyimiz elә budur. Əgәr sәs tellәri mız vә dodaqlarımız da bu prosesdә iştirak
gәrgin deyilsә, uzun dalğalar әmәlә gәlir edir. Odur ki, danışıq prosesini çox
vә biz bәm sәslәr eşidirik. Əgәr gәrgindirsә, mürәkkәb, lakin mükәmmәl bir musiqi
onlar sürәtlә titrәyib qısa dalğalar yaradır alәtindә ifaya bәnzәtmәk olar. Vә biz bu
vә biz zil sәslәr eşidirik. Oğlanlar on dörd alәtdә “çalmağı” lap uşaq vaxtından
öyrәnmәyә başlayırıq vә bütün ömrümüz
boyu bundan istifadә edirik.
İ nsanın danışmaq bacarığı, әsasәn yaşına çatanda sәs tellәri qalınlaşır deyә,
qırtlağının quruluşu ilә şәrtlәnir. sәslәri dә bәm olur. Bu dәyişikliyә “sәsin
Qırtlaq öz quruluşu ilә qutunu sınması” deyirlәr.
xatırladan içiboş orqandır. O, әslindә nәfәs
borusunun genişlәnәn hissәsidir. Bu “qutu- Belәliklә, sәsin yüksәkliyini biz sәs
nun” divarları içәri tәrәfdәn selikli qişa tellәrimizi gәrginlәşdirmәklә tәnzimlәyә
ilә örtülmüş qığırdaqdan ibarәtdir. bilirik. Bәs onun ahәngini necә, tәnzimlә-
Müәyyәn yerdә bu qişa qalınlaşır vә mәk olarmı?
mәrkәzdә toplanır. Sәs tellәri dә elә budur.
Hәr tel çoxlu xırda әzәlәlәrlә hәrәkәtә Sәn demә, ahәng rezonansa gәlәn
gәlir. Ağciyәrlәrdәn hava çıxanda o, tellәri boşluqdan asılıdır. Eynәn skripkanın
titrәdir vә sәs belә әmәlә gәlir. ahәngini bütün alәtdәki vibrasiya müәyyәn-
Amma necә sәs? Bu, sәs tellәrinin lәşdirәn kimi. Danışıq zamanı, yaxud mahnı
quruluşundan vә gәrginliyindәn asılıdır. oxuyanda isә nәfәs borusu, ağciyәrlәr,
Onlara nәzarәt edәn әzәlә sistemi bizim köks qәfәsi, burun, ağız kimi orqanlar
orqanizmimizdәki әn hәssas әzәlә sis- vәhdәt yaradır. Onlarda havanın titrәmәsi
temidir. O, bizim sәsimizi әmәlә gәtirir. sәsin bu vә ya başqa ahәngdә çıxmasına
Sәs tellәri 170-ә yaxın müxtәlif vәziyyәt sәbәb olur.
ala bilir.
Sәs tellәri titrәyәndә nәfәs yollarındakı Amma bu hәlә hamısı deyil. Bizim
hava da vibrasiyaya başlayır. Faktiki olaraq, qarnımız, diafraqmamız, dilimiz, damağı-
bizim eşitdiyimiz elә budur. Əgәr sәs tellәri mız vә dodaqlarımız da bu prosesdә iştirak
gәrgin deyilsә, uzun dalğalar әmәlә gәlir edir. Odur ki, danışıq prosesini çox
vә biz bәm sәslәr eşidirik. Əgәr gәrgindirsә, mürәkkәb, lakin mükәmmәl bir musiqi
onlar sürәtlә titrәyib qısa dalğalar yaradır alәtindә ifaya bәnzәtmәk olar. Vә biz bu
vә biz zil sәslәr eşidirik. Oğlanlar on dörd alәtdә “çalmağı” lap uşaq vaxtından
öyrәnmәyә başlayırıq vә bütün ömrümüz
boyu bundan istifadә edirik.
