Page 14 - Peşəkar aktyorluq dərsləri
P. 14
Mixail Çexov
diyimiz müharibә sәhnәlәrini tәsәvvürdә canlandıra
bilmәrik. Amma konkret şәraitdә, sәhnәdә biz çәtinlik
çәkmәdәn müharibәni gözlәrimiz önündә canlandırmağı
bacarmalıyıq vә hәtta buna borcluyuq. Aktyor xәyal-
lardan güc alır. Gecә yuxuda xәyallar alәminә düşürük,
sәhәr açılanda isә hәmin röyanı unuduruq, bu barәdә heç
düşünmürük. Amma elә dә ola bilәr ki, yuxudan oyan-
dıqdan sonra bütün yaddaşımızı işә salıb röyanı
xatırlamağa çalışaq: yuxuda niyә gülürdük, ya da niyә
hönkürürdük, bәs kәdәrin sәbәbi nә idi? Mәsәlәn, Hitler-
dәn xoşum gәlmәsә dә, onu tәsәvvürümdә canlandır-
malıyam. Dünyada bu adamı anlamaqdan müşkül mәsәlә
yoxdur, çünki o, nә etdiyini heç özü dә bilmir, ona görә
ki, xәyallardan mәhrumdur, yalnız vәhşi istәyi var, başqa
heç nәyi. Amma biz bu adamın mahiyyәtini anlamalıyıq,
әks tәqdirdә, sәhnәyә çıxmağın mәnası yoxdur. Bu min-
valla elә katoliklәrin müqәddәsi sayılan Fransisk As-
sizskinin dә necә adam olduğunu başa düşmәliyik. Bunu
ağılla, öz istәyimizlә etsәk, dünya dağılmaz. Ağlımız öz
yerindә qalacaq, amma belә adamların mahiyyәtini araş-
dırıb öyrәnә bilmәsәk, onlar öz ideyaları ilә beynimizә,
şüurumuza hakim kәsilәcәk, qәlbimizә girәcәk, bizi sәhv
istiqamәtә yönlәndirәcәk vә sonda dәli olmaq dәrәcәsinә
gәtirib çıxaracaq.
Bu, sәnәtin vә hәyatın tәlәbidir, cәmiyyәtdәki belә
14 adamlara yaxından bәlәd olduqca aktyorun daxili alәmi
zәnginlәşir, yaradıcılıq üçün yeni çalarlar tapır. Әgәr
Fransisk Assizski ilә Hitlerin arasında bağlılıq müәyyәn
etmişiksә, onların daxili alәmini öyrәnib anlaya bilmi-
şiksә, sәhnәyә çıxıb әla oyun göstәrmәk, obrazların xa-
rakterini tam, inandırıcı şәkildә açmaq çәtin olmayacaq.
diyimiz müharibә sәhnәlәrini tәsәvvürdә canlandıra
bilmәrik. Amma konkret şәraitdә, sәhnәdә biz çәtinlik
çәkmәdәn müharibәni gözlәrimiz önündә canlandırmağı
bacarmalıyıq vә hәtta buna borcluyuq. Aktyor xәyal-
lardan güc alır. Gecә yuxuda xәyallar alәminә düşürük,
sәhәr açılanda isә hәmin röyanı unuduruq, bu barәdә heç
düşünmürük. Amma elә dә ola bilәr ki, yuxudan oyan-
dıqdan sonra bütün yaddaşımızı işә salıb röyanı
xatırlamağa çalışaq: yuxuda niyә gülürdük, ya da niyә
hönkürürdük, bәs kәdәrin sәbәbi nә idi? Mәsәlәn, Hitler-
dәn xoşum gәlmәsә dә, onu tәsәvvürümdә canlandır-
malıyam. Dünyada bu adamı anlamaqdan müşkül mәsәlә
yoxdur, çünki o, nә etdiyini heç özü dә bilmir, ona görә
ki, xәyallardan mәhrumdur, yalnız vәhşi istәyi var, başqa
heç nәyi. Amma biz bu adamın mahiyyәtini anlamalıyıq,
әks tәqdirdә, sәhnәyә çıxmağın mәnası yoxdur. Bu min-
valla elә katoliklәrin müqәddәsi sayılan Fransisk As-
sizskinin dә necә adam olduğunu başa düşmәliyik. Bunu
ağılla, öz istәyimizlә etsәk, dünya dağılmaz. Ağlımız öz
yerindә qalacaq, amma belә adamların mahiyyәtini araş-
dırıb öyrәnә bilmәsәk, onlar öz ideyaları ilә beynimizә,
şüurumuza hakim kәsilәcәk, qәlbimizә girәcәk, bizi sәhv
istiqamәtә yönlәndirәcәk vә sonda dәli olmaq dәrәcәsinә
gәtirib çıxaracaq.
Bu, sәnәtin vә hәyatın tәlәbidir, cәmiyyәtdәki belә
14 adamlara yaxından bәlәd olduqca aktyorun daxili alәmi
zәnginlәşir, yaradıcılıq üçün yeni çalarlar tapır. Әgәr
Fransisk Assizski ilә Hitlerin arasında bağlılıq müәyyәn
etmişiksә, onların daxili alәmini öyrәnib anlaya bilmi-
şiksә, sәhnәyә çıxıb әla oyun göstәrmәk, obrazların xa-
rakterini tam, inandırıcı şәkildә açmaq çәtin olmayacaq.