Page 13 - "Azərbaycanın enerji siyasəti Qərb mətbuatında"

Àçÿðáàéúàíûí åíåðæè ñèéàñÿòè Ãÿðá ìÿòáóàòûíäà

müqavilәnin sonuna qәdәr olan müddәti әhatә edәcәk.
Tammiqyaslı işlәnmәnin üçüncü mәrhәlәsindә müqavilәyә
aid olan ikinci böyük yataqdan – “Azәri” yatağının mәrkәzi
vә qәrb hissәsindәn, 2005-ci ilin avqustundan başlayaraq,
böyük miqdarda neft hasil olunmağa başladı. “Əsrin
müqavilәsi” çәrçivәsindә hәyata keçirilәn vә yataqların
tammiqyaslı işlәnmәsinin üçüncü mәrhәlәsindә isә (“Azәri”,
“Çıraq”, “Günәşli”) hasil edilәn nefti dünya bazarlarına
ixrac etmәk üçün nәzәrdә tutulan әsas ixrac boru kәmәri –
“BTC” 2006-cı ilin mayında istifadәyә verildi. “Bakı-Tiflis-
Ceyhan” marşrutu ilә keçәn, ildә 50-60 milyon ton xam
neftin Aralıq dәnizi sahilindә yerlәşәn Türkiyәnin Ceyhan
limanına çatdırılması üçün bu layihәyә 4,9 milyard ABŞ
dolları hәcmindә investisiya qoyulmuşdur. Qeyd edilmәlidir
ki, BTC kәmәrinin istifadәyә verilmәsi, SSRİ dağıldıqdan
sonra bu regionda hәyata keçirilәn әn böyük layihәdir vә
XXI әsrdә daha da güclәnәn beynәlxalq inteqrasiya
meyillәrinә, “sivilizasiyaların dialoqu” ideyasına әsaslı
dәstәkdir. Kәmәr, hәm dә Avropa Birliyi tәrәfindәn
dәstәklәnәn TRASEKA layihәsinin – Böyük İpәk Yolunun
bәrpası ideyasının sürәtlәnmәsinә dә әsaslı töhfә kimi
sәciyyәlәndirilir. BTC layihәsi qapalı Xәzәr dәnizi ilә Aralıq
dәnizi arasında ilk birbaşa boru kәmәri әlaqәsi yaratmaqla,
regiona iqtisadi faydalar gәtirdi vә Türkiyәnin hәssas
coğrafi boğazlarından (Bosfor vә Dardanel) neft daşıyan
dәniz nәqliyyat vasitәlәrinin işini yüngüllәşdirdi. BTC
haqqında sazişә әsasәn AZBTC-nin payı 25%-dir vә müәyyәn
müddәtdәn sonra Azәrbaycan hökumәtinin mülkiyyәti
olacaqdır.

BTC boru kәmәrinin marşrutu 29 oktyabr 1998-ci ildә
Türkiyә Böyük Millәt Mәclisinin (Türkiyә Cümhuriyyәtinin
parlamenti) binasında imzalanmış Ankara bәyannamәsindә
müәyyәnlәşdirilmişdir. Azәrbaycanın dövlәt başçısı Heydәr

13