Page 117 - "Azərbaycanın enerji siyasəti Qərb mətbuatında"
P. 117
Àçÿðáàéúàíûí åíåðæè ñèéàñÿòè Ãÿðá ìÿòáóàòûíäà
donanması Xәzәr dәnizindә, minaların sınaqdan keçirilmәsi
dә daxil olmaqla, bir sıra tәlimlәr hәyata keçirmişdi.
İran hökumәti dә, Rusiya kimi, hәrbi dәniz qüvvәlәrinin
artırılması istiqamәtindә işlәr görür. 2013-cü ildә İran
Müdafiә Nazirliyi Xәzәrdә 2000 tonluq quru dokun inşasını
yekunlaşdırıb. Keçәn il İran Hәrbi Dәniz Qüvvәlәrinin
“Camaran-2” eskadra mina tral gәmisi Xәzәr dәnizindә
istifadәyә verilib. Hәmçinin İrana mәxsus “Moje class”
hәrbi gәmilәri helikopter, torpedo vә artilleriya sistemlәri
daşımaq iqtidarındadır.
Qazaxıstan vә Türkmәnistan da bir neçә müasir hәrbi
gәmi alıb. Lakin sahilyanı dövlәtlәr arasında bu sahәdә әn
böyük proqramı Azәrbaycan hәyata keçirmәkdәdir. Belә
ki, rәsmi Bakı neft vә qazdan әldә edilәn gәlirlәrin bir
qismini mәhz hәrbi sahәyә yönәltmәklә, bu istiqamәtdә
böyük işlәr hәyata keçirib. Xüsusilә dә, ordunun müasir
texnika ilә tәchizatında İsraillә hәrbi sahәdәki әmәkdaşlıq
mühüm rol oynayıb. Qeyd edәk ki, hәrbi tәchizatın böyük
hissәsi mәhz Ermәnistana qarşı yönәldilib. Azәrbaycan
İsraildәn, eyni zamanda, sahil mühafizә gәmilәri dә
almaqdadır.
İrana qarşı tәtbiq edilәn ciddi beynәlxalq sanksiyalar
rәsmi Tehranın bu addımlarla yaxından-uzaqdan әlaqәsi
olmayan Xәzәryanı qonşularına qarşı bir qәdәr yumşaq
davranmağına sәbәb olub. Avropa Birliyinin İranın neft
sәnayesi ilә bağlı son sanksiyaları avqustun 1-dәn etibarәn
qüvvәyә mindi. Elә hәmin ay Azәrbaycan Dövlәt Neft
Şirkәti nümayәndәlәrinin İrana rәsmi sәfәri çәrçivәsindә
“Khazar Exploration and Production Company (KEPCO)”
ilә ARDNŞ arasında Xәzәr dәnizindә müştәrәk neft
çıxarılması haqqında memorandum imzalandı. Hәştәrxan
sammitindәn sonra İran vә Azәrbaycan prezidentlәri
arasında bağlı qapılar arxasında görüş baş tutdu. İran
117
donanması Xәzәr dәnizindә, minaların sınaqdan keçirilmәsi
dә daxil olmaqla, bir sıra tәlimlәr hәyata keçirmişdi.
İran hökumәti dә, Rusiya kimi, hәrbi dәniz qüvvәlәrinin
artırılması istiqamәtindә işlәr görür. 2013-cü ildә İran
Müdafiә Nazirliyi Xәzәrdә 2000 tonluq quru dokun inşasını
yekunlaşdırıb. Keçәn il İran Hәrbi Dәniz Qüvvәlәrinin
“Camaran-2” eskadra mina tral gәmisi Xәzәr dәnizindә
istifadәyә verilib. Hәmçinin İrana mәxsus “Moje class”
hәrbi gәmilәri helikopter, torpedo vә artilleriya sistemlәri
daşımaq iqtidarındadır.
Qazaxıstan vә Türkmәnistan da bir neçә müasir hәrbi
gәmi alıb. Lakin sahilyanı dövlәtlәr arasında bu sahәdә әn
böyük proqramı Azәrbaycan hәyata keçirmәkdәdir. Belә
ki, rәsmi Bakı neft vә qazdan әldә edilәn gәlirlәrin bir
qismini mәhz hәrbi sahәyә yönәltmәklә, bu istiqamәtdә
böyük işlәr hәyata keçirib. Xüsusilә dә, ordunun müasir
texnika ilә tәchizatında İsraillә hәrbi sahәdәki әmәkdaşlıq
mühüm rol oynayıb. Qeyd edәk ki, hәrbi tәchizatın böyük
hissәsi mәhz Ermәnistana qarşı yönәldilib. Azәrbaycan
İsraildәn, eyni zamanda, sahil mühafizә gәmilәri dә
almaqdadır.
İrana qarşı tәtbiq edilәn ciddi beynәlxalq sanksiyalar
rәsmi Tehranın bu addımlarla yaxından-uzaqdan әlaqәsi
olmayan Xәzәryanı qonşularına qarşı bir qәdәr yumşaq
davranmağına sәbәb olub. Avropa Birliyinin İranın neft
sәnayesi ilә bağlı son sanksiyaları avqustun 1-dәn etibarәn
qüvvәyә mindi. Elә hәmin ay Azәrbaycan Dövlәt Neft
Şirkәti nümayәndәlәrinin İrana rәsmi sәfәri çәrçivәsindә
“Khazar Exploration and Production Company (KEPCO)”
ilә ARDNŞ arasında Xәzәr dәnizindә müştәrәk neft
çıxarılması haqqında memorandum imzalandı. Hәştәrxan
sammitindәn sonra İran vә Azәrbaycan prezidentlәri
arasında bağlı qapılar arxasında görüş baş tutdu. İran
117