Page 1167 - antologiya - poeziya_175x250_Layout 1

Kamran Nÿzirli

Bir az aralıda, arxın sol tәrәfindәki böyürtkәn kollarının yanında
hәsirin üstündә dirsәklәnәn vә özü kimi üzütüklü birisiylә nә barәdәsә mırt
vuran oğlanın da çәtin ki, o kәnd yadına düşәydi. Bu düzәngahın çöl-
biyabanına artıq öyrәşәn o üzütüklü oğlanın otuz yaşı olardı; amma onun
görkәminә baxan adam dәrhal deyәrdi ki, elә bunun da әlli-altmış yaşı var.
Vә bu, yaşından qoca görünәn cavan, yәni Mәmmәd, bir azdan ata olacaqdı;
ilk körpәsini qucağına götürәcәkdi; sonra, yәqin ki, dünyanın әn xoşbәxt
kişisi kimi sevinәcәkdi. Onun yanındakı, siqareti acgözlüklә sümürәn,
saçları ağappaq qar kimi ağarmış cavanın gözlәri yol çәkirdi; hara baxırdı,
hansı sәmtә baxırdı, nә üçün baxırdı, özü vә Allahı bilirdi; pasportuna
baxsaydın, yәqin ki, doğum tarixi min doqquz yüz yetmiş bir, ya da yetmiş
iki olardı. Lakin o da yaşından xeyli qoca görünürdü, hәlә üstәlik doxsan
üçdә davadan tәkayaqlı qayıtmışdı; tәkayaqlı cavan çadırın içindә ufuldayan
gәlinin dopdoğma qardaşıydı.
Doxsan üçdәn bәri, yәni davada bir ayağını itirәndәn ona artıq cavan 591
demirdilәr; cәbhәdә döyüş yoldaşları ona “qoca kapitan” lәqәbi vermişdilәr.
Muğanlıda, Şıxbabalıda, Çәmәnlidә ermәnilәrlә döyüş zamanı cәbhә
yoldaşları ona demişdilәr ki, “dәdә, Rafiq, sәn bizim komandirimiz rәhmәt -
lik Şirinin әsl tayısan ki, varsan. Bunnan sonra sәnә “Qoca kapitan”
deyәcәyik. Saç-saqqalın ağarıb dayna!”.
Elә dә oldu, lәqәbi lap görkәminә tuş gәlirdi: “Qoca kapitan” evә, evә
deyәndә ki, düzәngaha gәlәndәn sonra da hamı onu belәcә, yәni cәbhәdәki
kimi çağırırdı. Hәmin o “qoca kapitan” da bir azdan dayı olacaqdı vә
deyәsәn, heç bu günkü bürkü, kәndlәrinin üstünü almış bulanıq hava onun
vecinә deyildi. Dayı olmağın dumanlı lәzzәti barәdә düşünürdü; o, bu lәzzәti
çoxdandı gözlәyirdi, indi isә içinә çәkdiyi tüstüyә qarışdırırdı; dünәn hu-
manitar yardımın gәtirdiyi, üstündә “Amsterdam” yazılmış siqaret qutusunu
barmaqları arasında әzik-üzük edәndәn sonra ciyәrlәrinә çәkdiyi tüstünün
yarısını burnundan vә ağzından buraxırdı. Amma bilmәk olmurdu ki, o,
havada әyri-üyrü xırda buludcuqlar yaradan tüstüdәn necә lәzzәt alırdı.
Hәr halda, tüstüdәn lәzzәt alan adama bәnzәmirdi. “Qoca kapitan”
bacısının әrinә tәrәf çöndü:
– Helә bil turşumuş qatıq iyi verir, – deyә siqaretә işarә elәdi. – Belәsini
birinci dәfәdi çәkirәm. Heyif döyüldü “Astra”. Bir qullab vuran kimi
götürürdü sәni. Bunnan gәrәk bir paçka çәkәsәn ki, doyasan.
Yeznәsi dinmәdi, çömbәldi, qulağını arxda quruldayan qurbağalara
tәrәf tutdu; yox, o, nәsә sudan ayrı bir sәs eşit mәk istәyirdi; orda nәsә vardı,
ayrı bir şey vardı; heç özünә dә bәlli deyildi necә sәs eşitmәk istәyirdi.
Әlbәttә ki, qurbağaların qurultusunu elә gecә-gündüz eşidirdi vә bu sәs -
lәrdәn elә bil doymuşdu.