Page 257 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 257
nsan orqanizmi 257

Qulaq necә eşidir?

Q ulaq bәdәnimizin әn maraqlı sinin hәr iki tәrәfinә eyni atmosfer tәzyiqini
hissәsidir. O hәm saat çıqqıltı- tәmin edir. Əks-tәqdirdә, pәrdә çox güclü
sını, hәm dә qulaqbatırıcı sәsdәn yırtıla da bilәrdi.
partlayışları hiss edә bilir.
Lakin bizә belә geniş imkanı yaradan Qulaq pәrdәsinin o üzündә, orta qulaq-
tәkcә qulaq deyil. Eşitmә prosesi sәsdәn da üç xırdaca eşitmә sümüyü var. Onların
başlanır. Havanın “sәs dalğaları” adlan- adı “çәkic”, “zindan” vә “üzәngi”dir. Bu
dırılan titrәyişi qulağımızın pәrdәsinә sümüklәr qulaq pәrdәsinin – daxili qulağın
dәyir. Biz bu dalğaları nә görә, nә dә eşidә oval pәncәrәsindәki elastik membranın
bilirik, lakin qulaqlarımız o qәdәr hәssasdır titrәmәsinә sәbәb olur. Eşitmә sümüklәri
ki, kiçicik bir titrәyiş belә, duyularaq beyinә növbә ilә bu vibrasiyanı güclәndirib onu
ötürülür. Yalnız bundan sonra biz sәsi daxili qulağın oval pәncәrәsinә yönәldir.
eşidirik. Bu, daxili qulağın balıqqulağını xatırladan
Qulaq üç әsas hissәdәn ibarәtdir: xarici içindә olan xüsusi mayenun titrәmәsinә
qulaq, orta qulaq vә daxili qulaq. Bәzi sәbәb olur. Onun xırdaca hüceyrәlәri sәsi
heyvanlar yaxşı eşitmәk üçün özlәrinin xüsusi sinirlәriylә tutur vә siqnalı beyinә
xarici qulaqlarını uzada bilirlәr. Amma in- göndәrir. Siqnal beyindә әmәliyyatdan
sanlar elә bunsuz da keçinirlәr. keçir vә yalnız bundan sonra biz sәsi eşidә
Sәs dalğaları xarici qulağa yetişәndәn bilirik.
sonra xarici eşitmә yoluna keçir. Onun
axırında köndәlәninә gәrilmiş nazik dәri Daxili qulaqda hәm dә üç yarımdairәvi
qatı var. O, xarici qulağı orta qulaqdan kanal var ki, eşitmә prosesinә heç bir dәxli
ayıran adi qulaq pәrdәsidir. Onun içәri yoxdur. Onlar da maye ilә doludur vә
tәrәfindә nazik bir boru var ki, buna 16-cı müvazinәt hissinә cavabdehdirlәr. Əgәr
әsrin İtaliya alimi Bartolomeo Eustaxiyonun bu kanallar qaydasında olmasa vә düzgün
adının şәrәfinә “eustaxiyo borusu” deyirlәr işlәmәsә, biz başgicәllәnmәsi hiss edir,
– bu boru, qırtlağa aparır vә qulaq pәrdә- normal hәrәkәt etmәk qabiliyyәtimizi
itiririk.
   252   253   254   255   256   257   258   259   260   261   262