Page 178 - Peşəkar aktyorluq dərsləri
P. 178
Mixail Çexov
çevrilirik. Biz necә ola bilәrdik, yaxud necә görünә
bilәrdik? Güzgüdә öz әksimizә baxıb bu suallara cavab
axtarırıq. Amma güzgünü aldatmaq mümkün deyil.
Mәrkәzlә münasibәt isә başqadır – öyrәnirik ki, belә bir
şey mövcuddur: tәxәyyüldәki mәrkәzin psixoloji faktı.
Deyin: “Xoş gördük!” Bu, ilk növbәdә, xarakterik nor-
madır. Ancaq biz onu zahiri materialist yox, xalis akt-
yorluq yolu ilә yaratmışıq. Biz bu yolun ağasıyıq, burada
bәdәnimizә yer yoxdur, yalnız tәxәyyül dünyamız, yara-
dıcılıq qabiliyyәtimiz pәrvazlanır. İndi mәrkәzi sağ
çiyninizә tәrәf sürüşdürün vә onun nә söylәdiyinә qulaq
verin. Kimsә bilmir ki, tәbiәtiniz bu tәklifә necә qarşılıq
verәcәk, istedadınız isә dәrhal özünü göstәrәcәk.
Qәlbinizdәn gәlәn hәr bir sәsi, tәklifi dinlәyib ona
әmәl etmәyә çalışın. Mәrkәzi hәrәkәt etdirib yerini
dәyişsәniz, görәcәksiniz ki, bir aktyor olaraq, sizdә fiziki
bәdәni tәxәyyüldәki bu mәrkәzә uyğunlaşdırmaq kimi
tәbii ehtiyac yaranıb. İndi bu mәrkәzi alnınızda yerlәşdi-
rin. Mәrkәz müxtәlif – soyuq, isti, qığılcım saçan vә s.
keyfiyyәtlәrә malik ola bilәr. Çalışın ki, alnınızdakı mәr-
kәz dar vә soyuq olsun, oradan gәlәn bütün tәkliflәrә
razılıqla yanaşın. Daha sonra mәrkәzi başınızın üstündәn
yarım metr yuxarı qaldırın. Növbәti mәrhәlәdә onu dizi-
nizә yerlәşdirib rәqs edin.
Aktyor mәrkәz üçün yer axtarmaqda tam sәrbәstdir.
178 Mәsәlәn, Dezdemonanın mәrkәzi haradadır? Buna mәhz
aktyor qәrar vermәlidir. Bәs bunu necә etmәli? Yalnız bir
yolla: oynayacağımız personajı pyesin müxtәlif vәziyyәt-
lәrindә xәyalәn canlandırmalı vә sonra da onun özünü
necә aparmasını müşahidә etmәli. İlk növbәdә, bu per-
sonajı tәxәyyüldә görmәli, onun hiss vә hәyәcanlarını
anlamalıyıq.
çevrilirik. Biz necә ola bilәrdik, yaxud necә görünә
bilәrdik? Güzgüdә öz әksimizә baxıb bu suallara cavab
axtarırıq. Amma güzgünü aldatmaq mümkün deyil.
Mәrkәzlә münasibәt isә başqadır – öyrәnirik ki, belә bir
şey mövcuddur: tәxәyyüldәki mәrkәzin psixoloji faktı.
Deyin: “Xoş gördük!” Bu, ilk növbәdә, xarakterik nor-
madır. Ancaq biz onu zahiri materialist yox, xalis akt-
yorluq yolu ilә yaratmışıq. Biz bu yolun ağasıyıq, burada
bәdәnimizә yer yoxdur, yalnız tәxәyyül dünyamız, yara-
dıcılıq qabiliyyәtimiz pәrvazlanır. İndi mәrkәzi sağ
çiyninizә tәrәf sürüşdürün vә onun nә söylәdiyinә qulaq
verin. Kimsә bilmir ki, tәbiәtiniz bu tәklifә necә qarşılıq
verәcәk, istedadınız isә dәrhal özünü göstәrәcәk.
Qәlbinizdәn gәlәn hәr bir sәsi, tәklifi dinlәyib ona
әmәl etmәyә çalışın. Mәrkәzi hәrәkәt etdirib yerini
dәyişsәniz, görәcәksiniz ki, bir aktyor olaraq, sizdә fiziki
bәdәni tәxәyyüldәki bu mәrkәzә uyğunlaşdırmaq kimi
tәbii ehtiyac yaranıb. İndi bu mәrkәzi alnınızda yerlәşdi-
rin. Mәrkәz müxtәlif – soyuq, isti, qığılcım saçan vә s.
keyfiyyәtlәrә malik ola bilәr. Çalışın ki, alnınızdakı mәr-
kәz dar vә soyuq olsun, oradan gәlәn bütün tәkliflәrә
razılıqla yanaşın. Daha sonra mәrkәzi başınızın üstündәn
yarım metr yuxarı qaldırın. Növbәti mәrhәlәdә onu dizi-
nizә yerlәşdirib rәqs edin.
Aktyor mәrkәz üçün yer axtarmaqda tam sәrbәstdir.
178 Mәsәlәn, Dezdemonanın mәrkәzi haradadır? Buna mәhz
aktyor qәrar vermәlidir. Bәs bunu necә etmәli? Yalnız bir
yolla: oynayacağımız personajı pyesin müxtәlif vәziyyәt-
lәrindә xәyalәn canlandırmalı vә sonra da onun özünü
necә aparmasını müşahidә etmәli. İlk növbәdә, bu per-
sonajı tәxәyyüldә görmәli, onun hiss vә hәyәcanlarını
anlamalıyıq.