Page 281 - "Azərbaycanın enerji siyasəti Qərb mətbuatında"
P. 281
Àçÿðáàéúàíûí åíåðæè ñèéàñÿòè Ãÿðá ìÿòáóàòûíäà
Brüssel rәsmilәri “Trans-Xәzәr” qaz kәmәri layihәsi
ilә bağlı yenidәn xәyallar qurur1
Nәhayәt, Avropa Komissiyası başa düşdü ki, “Nabukko”
konsorsiumunun әsas investorlarından olan Almaniyanın
“RWE” şirkәti vә tranzit ölkәlәrdәn Macarıstan layihәni
tәrk edir. Buna görә dә, Brüssel bürokratları indi “Trans-
Xәzәr” adlanan vә maliyyә çәtinliklәrindәn әziyyәt çәkәn
qaz kәmәri layihәsini bәrpa etmәyә cәhd edir. Mәqsәd
aydındır – “Nabukko”nun ixtisar variantı olan “Nabukko-
West” layihәsi üçün çatışmayan resursları tapmaq vә onun
tamamilә iflasa uğramasının qarşısını almaq. Hәtta Avropada
belә, enerji siyasәti mәsәlәlәri üzrә bir çox mütәxәssislәr
başa düşürlәr ki, İran da daxil olmaqla, beş Xәzәryanı
dövlәtin qazı olmadan “Nabukko” butaforiyadan başqa,
bir şey deyildir.
İctimai әlaqәlәr üzrә avropalı ekspertlәr “Trans-Xәzәr”
qaz kәmәri layihәsinә hәlә dә xüsusi ad vermәyib. Buna
görә dә, onların narahatlığı üçün kifayәt qәdәr ciddi әsas
vardır. Kәmәrin tikintisi ilә bağlı Türkmәnistan, Azәrbaycan
vә Avropa Birliyi arasında danışıqlar 1990-cı illәrin sonlarından
bu günә kimi davam etmәkdәdir. 10 ildәn artıq bir müddәtdә
geniş tәrkibdә aparılan danışıqlara baxmayaraq, çoxsaylı
sammit vә görüşlәrin, hәlә ki heç bir nәticәsi yoxdur. AB
özü dә “Trans-Xәzәr” qaz kәmәrinә, hәlә dә maliyyә dәstәyi
göstәrmәyib. Bәs, mübahisәli boru kәmәrinin üzlәşdiyi
problemlәr hansılardır? Nәyә görә siyasәtçilәrin әksәriyyәti
layihәnin uzunmüddәtli perspektivdә hәyata keçәcәyinә
inanır vә bunu, Brüssel rәsmilәrinin heç vaxt reallaşmayacaq
xәyalı adlandırmaqdan çәkinirlәr? Bu sualların cavablarını
belә ümumilәşdirmәk olar:
1http://www.opednews.com/articles/Brussels-indulges-in-Trans-by-Igor-Alexeev-
130316-795.html by Igor Alexeev 3/16/2013
281
Brüssel rәsmilәri “Trans-Xәzәr” qaz kәmәri layihәsi
ilә bağlı yenidәn xәyallar qurur1
Nәhayәt, Avropa Komissiyası başa düşdü ki, “Nabukko”
konsorsiumunun әsas investorlarından olan Almaniyanın
“RWE” şirkәti vә tranzit ölkәlәrdәn Macarıstan layihәni
tәrk edir. Buna görә dә, Brüssel bürokratları indi “Trans-
Xәzәr” adlanan vә maliyyә çәtinliklәrindәn әziyyәt çәkәn
qaz kәmәri layihәsini bәrpa etmәyә cәhd edir. Mәqsәd
aydındır – “Nabukko”nun ixtisar variantı olan “Nabukko-
West” layihәsi üçün çatışmayan resursları tapmaq vә onun
tamamilә iflasa uğramasının qarşısını almaq. Hәtta Avropada
belә, enerji siyasәti mәsәlәlәri üzrә bir çox mütәxәssislәr
başa düşürlәr ki, İran da daxil olmaqla, beş Xәzәryanı
dövlәtin qazı olmadan “Nabukko” butaforiyadan başqa,
bir şey deyildir.
İctimai әlaqәlәr üzrә avropalı ekspertlәr “Trans-Xәzәr”
qaz kәmәri layihәsinә hәlә dә xüsusi ad vermәyib. Buna
görә dә, onların narahatlığı üçün kifayәt qәdәr ciddi әsas
vardır. Kәmәrin tikintisi ilә bağlı Türkmәnistan, Azәrbaycan
vә Avropa Birliyi arasında danışıqlar 1990-cı illәrin sonlarından
bu günә kimi davam etmәkdәdir. 10 ildәn artıq bir müddәtdә
geniş tәrkibdә aparılan danışıqlara baxmayaraq, çoxsaylı
sammit vә görüşlәrin, hәlә ki heç bir nәticәsi yoxdur. AB
özü dә “Trans-Xәzәr” qaz kәmәrinә, hәlә dә maliyyә dәstәyi
göstәrmәyib. Bәs, mübahisәli boru kәmәrinin üzlәşdiyi
problemlәr hansılardır? Nәyә görә siyasәtçilәrin әksәriyyәti
layihәnin uzunmüddәtli perspektivdә hәyata keçәcәyinә
inanır vә bunu, Brüssel rәsmilәrinin heç vaxt reallaşmayacaq
xәyalı adlandırmaqdan çәkinirlәr? Bu sualların cavablarını
belә ümumilәşdirmәk olar:
1http://www.opednews.com/articles/Brussels-indulges-in-Trans-by-Igor-Alexeev-
130316-795.html by Igor Alexeev 3/16/2013
281
