Page 203 - "Azərbaycanın enerji siyasəti Qərb mətbuatında"

Àçÿðáàéúàíûí åíåðæè ñèéàñÿòè Ãÿðá ìÿòáóàòûíäà

dollarları, tәkcә Odessada lövbәr salan Qara Dәniz
Donanması da daxil olmaqla, hәrbi maşının tәchizatı deyil,
hәmçinin Rusiyanın xarici siyasәtinin mühüm istiqamәtlә-
rindәn birinin tәminat altına alınması üçün xәrclәnir.

Belәliklә, Avropa öz enerji tәchizatını diversifikasiya
etmәklә, Rusiyanın asılılığından qurtulmalıdır. Bu,
tәxirәsalınmaz zәrurәtdir vә Ukraynada baş verәnlәr
üzündәn bu zәrurәti Britaniya da inkar edә bilmәz. Doğ-
rudur, Britaniyanın Rusiya qazı ilә tәchizatı tam bağlı deyil
(bizim tәchizatımızın 73 faizi Norveçdәn gәlir). Lakin
Avropa bazarının Rusiya qazından tam asılılığı faktdır vә
hәmin bazarlarda Rusiyanın dominant tәsirinin qalması
bizim maraqlarımıza uyğun deyil. Bu sәbәbdәn, Avropanın
enerji tәchizatının sürәtlә artırılması üçün daha geniş
razılaşmanın әldә olunmasına çağırış edәn vә Cәnubi
Qafqazı Avropanın neft-qaz tәminatının mühüm әrazisi
adlandıran Rusiyanın Baş naziri tamamilә haqlıdır. Ən
başlıcası budur ki, tәbii qazı Anadoludan keçәrәk Avropanın
cәnubuna daşımaq üçün tәchizat marşrutları vә infrastruktur
artıq mövcuddur vә son vaxtlar daha da genişlәndirilmişdir.
Bu, digәr әrazilәrә nisbәtәn hәmin mәnbәlәrdәn tәchizatın
artırılmasının daha asan vә daha tez başa gәlәcәyini söylә-
mәyә әsas verir. Dünyanın әn iri qaz vә qaz-kondensat
yataqlarından olan vә Xәzәrin Azәrbaycan sektorunda
yerlәşәn “Şahdәniz” perspektiv sahәsini nәzәrә alsaq, qaz
tәchizatında hәr hansı çatışmazlıq yoxdur. “Trans-Anadolu
boru kәmәrini (“TANAP”)” “Trans-Adriatik (“TAP”) boru
kәmәri” ilә әlaqәlәndirәn әlavә infrastruktur İtaliyadan
Avropaya qәdәr genişlәnәcәk vә “Nabucco-West” layihәsi
tәbii qazı Türkiyә üzәrindәn Bolqarıstan, Rumıniya vә
Macarıstandan keçmәklә, Avstriyanın Mәrkәzi Avropa
xabına çevrilmәsinә sәbәb olacaqdır. Mәhz bunlar Rusiyanın
enerji dominantlığını azaltmağa xidmәt edәn növbәti
tәşәbbüslәrdir.

203