Page 94 - Design_Xezer_2_2018_Layout 1
P. 94

olduğunu dəqiq bilmirdi. Zəng olanda nə       – Nə vaxt?
                   telefona yaxınlaşır, nə də qapını açırdı.     – Yeddi iyul 1942-ci ildə.
                   Yalnız günortaya yaxın əynində qalın güllü    – Bəs sən nə vaxt anadan olubsan?
                   xalat səhər yeməyini aparmaq üçün             – 1942-ci il oktyabrın səkkizində.
                   mətbəxə girirdi. İçəridən öskürtüsü eşidilirdi,  –  Atanın ölümündə günahkar olan
                   çünki siqaretə ara vermir, otağı tüstü ilə  adamın adı nədir?
                   dolu olurdu. Və bu tüstü asta-asta, burum-    – Qezeler.
                   burum dəhlizə yayılırdı. Belə günlərdə        – Bu adı təkrar elə!
                   yanına çağırdığı Martindən başqa heç          – Qezeler.
                   kəsi görmək istəmirdi. Nənəsinin səsi         – Bir də de!
                   eşidilən kimi uşaq aradan çıxmağa çalışır,    – Qezeler.
                   ancaq çox vaxt çatdırmırdı, nənəsi əlindən    – Biz bu dünyaya nə üçün gəlmişik?
                   tutub onu darta-darta otağına aparırdı.       –  Allahı sevmək, ona xidmət etmək
                   Beləliklə də, Martin saatlarla həyat və    və təzədən onun yanına – göylərə
                   ölüm haqqında anlaşılmaz mühazirələrə      qayıtmaq üçün.
                   qulaq asmalı, Katexzisdən biliklərini         – Bilirsən uşağın atasını əlindən almaq
            94     nümayiş etdirməli olurdu. Nənəsi ilə eyni  nə deməkdir?
                   vaxtda məktəbə getmiş Bolda pıqqıldaya-       – Bilirəm... – Martin cavab verdi.
           2018
                   pıqqıldaya deyirdi ki, onun heç vaxt          Bəli, bilirdi. Başqa uşaqların atası
                   Katexzisdən xəbəri olmayıb.  Tüstü ilə     vardı: məsələn, Qöbşikin ucaboy, sarışın
                   dolu otaqda güclə nəfəs alan Martin yazı   atası vardı, Veberin atası isə balacaboy,
                   stolu ilə üzbəüzdəki kresloda oturur, hələ  qarabuğdayı idi. Məktəbdə atası olan
                   də yığışdırılmamış çarpayıya, arabacığın   uşaqların işi atası olmayanlardan çətin
                   gözündəki çirkli qab-qacağa baxır və nəfəs  idi. Veber dərsə hazır gəlməyəndə
                   aldıqca da müxtəlif rənglərə çalan tüstünü  Brilaxdan çox danlanırdı. Müəllimləri yaşlı
                   içinə çəkirdi. Ürəyinə almamışdan əvvəl    idi, başı ağarmışdı, “müharibədə oğul
                   nənəsinin ağzından çıxan yumru tüstü       itirmişdi”.  Ataları olmayan uşaqlara
                   burumları mavi rəngə çalır, bəzən də,      deyirdilər: atasını müharibədə itirib.
                   demək olar, parıldayırdı. Nənəsi otuz il   Oğlanlardan kimsə yoxlamaya gəlməyəndə
                   siqaret çəkməsi ilə fəxr edir, onu ləzzətlə  məktəbin inspektoruna pıçıldayırdılar:
                   sümürür, ciyərlərində süzülüb geri qayıdan  atasını müharibədə itirib. Sinfə təzə oğlan
              Kişisiz ev  çalan, get-gedə tavana, çarpayıya,  ribədə itirib. Bunu elə deyirdilər ki, sanki
                   tüstü bir anlığa otaqdakı köhnə, boz rəngə
                                                              gələndə müəllim deyirdi: atasını müha -
                   güzgüyə hopan tüstü laylarının arasında
                                                              o, çətirini haradasa qoyub gəlib, ya da
                                                              qəpik itirib. Onların sinfində yeddi oğlanın
                   ağarır, balaca pambıq çəngələrinə
              Haynrix Böll.  oxşayırdı.                       atası yox idi: Brilaxın, Veltskamın, Ni qe -
                      – Sənin atan həlak olub, eləmi?
                                                              mayerin, Poskenin, Berendtin və bir də
                                                              özünün. Qrebhake də elələrindən idi, an -
                      – Hə...
                      – “Həlak olmaq” nə deməkdir?
                                                              “rəhmi gəlmək” məsələsində qalan altı
                      – Yəni müharibədə ölüb, güllə dəyib.    caq onun təzə atası vardı, ona görə də
                      – Harada?                               nəfərlə bir tutulmurdu. “Rəhmi gəlməyin”
                      – Kalinovka yaxınlığında.               də öz çalarları vardı. Onun “imti yaz”la -
   89   90   91   92   93   94   95   96   97   98   99