Page 229 - "Azərbaycanın enerji siyasəti Qərb mətbuatında"
P. 229
Àçÿðáàéúàíûí åíåðæè ñèéàñÿòè Ãÿðá ìÿòáóàòûíäà
qeyd olunan tranzit siyasәti ilә bağlıdır. Bunun üçün
aşağıdakıları nәzәrә almaq lazımdır:
Enerji ilә zәngin olan qonşu Azәrbaycan;
Xәzәrin böyümәkdә olan fövqәlneft ölkәsi Azәrbaycan;
İstehlakçılar;
Enerjidәn kasad qonşu Türkiyә, qәrbә doğru getdikcә
daha zәngin Avropa dövlәtlәri.
Gürcüstan karbohidrogen ehtiyatlarının tranzit ölkәsi
kimi böyümәkdә olan roluna o qәdәr arxayındır ki, hökumәt
tәzәlikcә iki Şәrq-Qәrb boru kәmәri inşası üzrә tenderlәr
elan edib.
Xәzәrin ehtiyatlarının daşınması üçün “Gürcüstan Trans-
Qafqaz” dәhlizini nәzәrdә tutan rәsmi Tiflis böyük xәyallar
qurmaqdadır. “Gürcüstan Dәmiryolu Xәtti” planının
tәqdimatı zamanı ölkәnin energetika naziri Kaxa Kaladze
qeyd edib ki, “Gürcüstan Trans-Qafqaz” dәhlizinin inkişafı
bütün region üçün strateji önәm daşıya bilәr. “Gürcüstan
Dәmiryolu Xәtti” planı ölkәnin hәm iqtisadi, hәm dә siyasi
baxımdan tәminatında önәmli yer tutacaq. Enerji vә
dәmiryolu bizim üçün strateji sahәlәrdir. Öz dәhlizimizi
region üçün strateji baxımdan önәmli etmәk mәqsәdilә
lazım olan bütün bu işlәr, mümkün olan әn qısa zamanda
görülmәlidir. Dәhlizә Türkmәnistan vә Qazaxıstan tәrәfdәn
dә böyük maraq vardır. Biz bu marağı daha da artırmaq
üçün әlimizdәn gәlәni etmәliyik.
Kaladze acı tәcrübәdәn çıxış edirdi. Gürcüstan
müstәqilliyә doğru gedәn daşlı-kәsәkli yolda bir sıra
çәtinliklәrlә üzlәşmişdi. 1991-ci ildә rәsmi Tiflis 550 mil
uzunluğunda yenidәn qurulmuş vә daha çox “Bakı-Supsa”
xәtti kimi tanınan Qәrb İxrac Boru Kәmәrini Azәrbaycan
neftinin ixtiyarına verdi vә bu ixracat gücünü gündәlik
140.000 barelә çatdırdı.
Əsl zәfәr isә 2005-ci ilin mayında 3.6 milyard dollar
dәyәrә, gündәlik 1 milyon barel daşıma gücünә vә 1092
229
qeyd olunan tranzit siyasәti ilә bağlıdır. Bunun üçün
aşağıdakıları nәzәrә almaq lazımdır:
Enerji ilә zәngin olan qonşu Azәrbaycan;
Xәzәrin böyümәkdә olan fövqәlneft ölkәsi Azәrbaycan;
İstehlakçılar;
Enerjidәn kasad qonşu Türkiyә, qәrbә doğru getdikcә
daha zәngin Avropa dövlәtlәri.
Gürcüstan karbohidrogen ehtiyatlarının tranzit ölkәsi
kimi böyümәkdә olan roluna o qәdәr arxayındır ki, hökumәt
tәzәlikcә iki Şәrq-Qәrb boru kәmәri inşası üzrә tenderlәr
elan edib.
Xәzәrin ehtiyatlarının daşınması üçün “Gürcüstan Trans-
Qafqaz” dәhlizini nәzәrdә tutan rәsmi Tiflis böyük xәyallar
qurmaqdadır. “Gürcüstan Dәmiryolu Xәtti” planının
tәqdimatı zamanı ölkәnin energetika naziri Kaxa Kaladze
qeyd edib ki, “Gürcüstan Trans-Qafqaz” dәhlizinin inkişafı
bütün region üçün strateji önәm daşıya bilәr. “Gürcüstan
Dәmiryolu Xәtti” planı ölkәnin hәm iqtisadi, hәm dә siyasi
baxımdan tәminatında önәmli yer tutacaq. Enerji vә
dәmiryolu bizim üçün strateji sahәlәrdir. Öz dәhlizimizi
region üçün strateji baxımdan önәmli etmәk mәqsәdilә
lazım olan bütün bu işlәr, mümkün olan әn qısa zamanda
görülmәlidir. Dәhlizә Türkmәnistan vә Qazaxıstan tәrәfdәn
dә böyük maraq vardır. Biz bu marağı daha da artırmaq
üçün әlimizdәn gәlәni etmәliyik.
Kaladze acı tәcrübәdәn çıxış edirdi. Gürcüstan
müstәqilliyә doğru gedәn daşlı-kәsәkli yolda bir sıra
çәtinliklәrlә üzlәşmişdi. 1991-ci ildә rәsmi Tiflis 550 mil
uzunluğunda yenidәn qurulmuş vә daha çox “Bakı-Supsa”
xәtti kimi tanınan Qәrb İxrac Boru Kәmәrini Azәrbaycan
neftinin ixtiyarına verdi vә bu ixracat gücünü gündәlik
140.000 barelә çatdırdı.
Əsl zәfәr isә 2005-ci ilin mayında 3.6 milyard dollar
dәyәrә, gündәlik 1 milyon barel daşıma gücünә vә 1092
229